انواع خاموت و کاربردهای آن
در دنیای مدرن، که شهرها به سمت آسمان گسترش می‌یابند و سازه‌ها پیچیده‌تر می‌شوند، اهمیت استحکام ساختمان‌ها بیش از همیشه احساس می‌شود. یکی از عناصر کلیدی در افزایش مقاومت سازه‌ها، به‌ویژه در برابر زلزله و نیروهای خارجی، خاموتها هستند. خاموتها، شاخه‌های خم‌شده‌ای از میلگرد هستند که به‌صورت عرضی در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند و نقش حیاتی در جلوگیری از تخریب و افزایش مقاومت سازه ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی جامع خاموتها ، انواع آن‌ها، کاربردها، روش‌های تولید و نکات مهم در خرید و استفاده از آن‌ها می‌پردازیم.
خاموت چیست؟
خاموت ، شاخه‌ای از میلگرد است که به‌صورت عرضی در ساختمان‌ها استفاده می‌شود و به میلگردهای طولی احاطه می‌کند. این المان‌ها با جلوگیری از حرکت و جابه‌جایی میلگردهای طولی، استحکام و مقاومت سازه را افزایش می‌دهند. خاموتها معمولاً از میلگردهای گرید A1 یا A2 تولید می‌شوند که انعطاف‌پذیری لازم برای خم شدن و شکل‌گیری را دارند.
سایز میلگردهای مورد استفاده برای تولید خاموت معمولاً شامل 8، 10 و 12 است که استفاده از میلگرد سایز 8 بیشترین کاربرد را دارد.
روش‌های تولید خاموت
تولید خاموت به دو روش دستی و اتوماتیک انجام می‌شود.
- تولید دستی: در این روش، میلگرد بر روی صفحه کار قرار می‌گیرد و با استفاده از اهرم‌ها یا آچارهای مخصوص خم می‌شود. این روش برای پروژه‌های کوچک و محلی مناسب است.
- تولید اتوماتیک: در این روش، میلگرد وارد دستگاه‌های برقی یا هیدرولیکی می‌شود و عملیات خمکاری به‌صورت دقیق و اتوماتیک انجام می‌شود. این روش برای پروژه‌های بزرگ و صنعتی کاربرد دارد.
نحوه تولید خاموت، یکی از معیارهای اصلی دسته‌بندی آن است.
انواع خاموت
خاموتها بر اساس کاربرد، فناوری تولید و شکل ظاهری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:
1. خاموت معمولی
این خاموتها در ساخت ساختمان‌ها کاربرد دارند و تنوع زیادی از نظر اندازه و قالب دارند.
2. خاموت سنتی
اولین نوع خاموت‌های مورد استفاده در صنعت هستند که به شکل مربعی با زاویه‌های 90 درجه تولید می‌شوند.
3. خاموت مارپیچ
این خاموتها به‌صورت حلقه‌ای و مارپیچ، المان‌های طولی ساختمان را احاطه می‌کنند و مقاومت پیچشی ستون‌های بتنی را افزایش می‌دهند.
4. خاموت ربات
مشابه خاموت مارپیچ است، اما با مربعی کناری که توسط دستگاه‌های CNC تولید می‌شود.
5. خاموت سلولار (مدور)
این خاموتها تحت استاندارد PI_SYSTEM تولید می‌شوند و به‌صورت حلقه‌های بسته‌ای با شکل مربعی یا مستطیلی هستند.
دسته‌بندی خاموتها بر اساس شکل ظاهری
1. خاموت‌های تنگ بسته
این خاموتها توانایی مقاومت در برابر نیروهای برشی و پیچشی را همزمان دارند. این توانایی به دلیل خم شدن خاموت در بخش انتهایی با زاویه حداقل 135 درجه است.
2. خاموت‌های تنگ باز
این خاموتها تنها در برابر نیروهای برشی مقاومت دارند و در برابر نیروهای پیچشی عملکرد ضعیفی دارند.
دسته‌بندی خاموتها بر اساس زاویه خم
1. خاموت مهندسی
این خاموتها با زاویه‌های 45 یا 135 درجه خم می‌شوند و مقاومت بالایی به بتن می‌دهند.
2. خاموت ساده
این خاموتها با زاویه 90 درجه خم می‌شوند و شکلی مربعی دارند. استفاده از این نوع خاموت در کشور بسیار رایج است، اما در برابر لرزش و ارتعاش مقاومت لازم را ندارند.
کاربردهای خاموت
خاموتها در موارد زیر کاربرد دارند:
- افزایش مقاومت سازه در برابر ترک‌های مورب و کج
- افزایش مقاومت سازه در برابر فشارهای پیچشی و برشی
- جلوگیری از گسترش ترک‌های ناشی از نیروی برشی
- ثابت نگه‌داشتن میلگردهای طولی
- محافظت از میلگردهای طولی در برابر تغییر شکل
- افزایش انعطاف‌پذیری و مقاومت ستون‌ها
نکات مهم در استفاده از خاموت:
خاموت ها نقش مهمی را در حفظ سازه در مواقع حساس و خطرآفرین بر عهده دارند. به همین دلیل ساخت و استفاده از خاموتها باید کاملاً مهندسی شود و مطابق با محاسبات به صورت دقیق انجام شود. همچنین در هنگام نصب آن ها باید استانداردهای ملی و مقررات ساختمان سازی را نیز حتماً مدنظر قرار داد تا در هنگام وقوع حادثه از بروز خسارات جدی مالی و جانی حدالامکان جلوگیری کرد. از جمله مواردی که در استفاده از خاموتها باید در نظر داشته باشید، عبارتند از:
- الزاماً هر خاموت باید حداقل یک میلگرد طولی را در هر کدام از گوشه های خود احاطه کرده باشد.
- لازم است یکی در میان میلگردهای طولی با خاموت ثابت شوند.
- خاموتها باید توسط سیم مفتول سیاه به میلگردهای طولی فیکس شوند.
- طول ناحیه ی خطر باید از: یک ششم ارتفاع آزاد ستون، بزرگترین ضلع مقطع مستطیل شکل ستون و قطر ستون بیشتر باشد. شایان ذکر این عدد نباید کمتر از 450 میلیمتر باشد.
- در صورت استفاده از خاموت های بسته. نباید فاصله ی آن ها در ناحیه خطر از : 24 برابر قطر خاموت، 8 برابر قطر سطح مقطع کوچکترین میلگرد طولی ستون، نصف کوچک ترین ضلع مقطع ستون و از عدد 300 میلیمتر کمتر باشد.
- هم چنین فاصله ی خاموتها در دیگر موقعیت‌های پروژه نباید از : 36 برابر قطر میلگرد خاموت، 12 برابر قطر کوچکترین میلگرد طولی که به کار می رود، کوچکترین بعد عضو فشاری و از عدد 250 میلیمتر بیشتر باشد. به طور کلی خاموت ها باید حداقل با یکدیگر 20 سانتی متر فاصله داشته باشند.
- · تولید و خمکاری خاموت باید در دمای بالاتر از 5 درجه سانتی گراد انجام گیرد.
- از خم کردن مجدد میلگرد خاموت به صورت دستی خودداری شود.
مهم ترین فاکتوری که در هنگام خرید هر کالایی از جمله خاموت باید در نظر گرفت، قیمت آن است. قیمت خاموت به طور مستقیم تحت تأثیر بازار آهن و فولاد کشور است و همسو با نوسانات آن دچار افزایش و یا کاهش می شود.
لذا توصیه می شود قبل از قطعی نمودن سفارشات خود حتماً از نمایندگی های معتبر و مراکز فروش اصلی قیمت خاموت را استعلام نمایید. بدین منظور می‌توانید با شماره‌های ما تماس بگیرید.
از دیگر فاکتورهایی که در هنگام خرید خاموت باید در نظر داشته باشید سایز و وزن خاموت است. مسلماً هرچه سایز خاموت بیشتر وزن و قیمت آن نیز افزایش پیدا می کند. از طرفی انتخاب خاموت با سایز یا وزن نامتناسب با پروژه نه تنها به استحکام بخشی بیشتر آن منجر نمی شود. که باعث افزایش و کاهش غیراصولی وزن سازه و وارد آمدن خسارات مالی و جانی جبران ناپذیری خواهد شد.در صورتی که در مورد قیمت، شرایط خرید و یا انتخاب خاموت مورد نیاز پروژه‌تان ابهامی دارید می‌توانید با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.
