تفاوت ورق سیاه ST37، ST44 و ST52

ورق سیاه یا ورق فولادی گرم یکی از پرکاربردترین محصولات فلزی در صنایع مختلف است. این نوع ورق در گریدهای مختلفی مانند ST37، ST44 و ST52 تولید می‌شود که هر یک خواص مکانیکی و کاربردهای متفاوتی دارند.
تفاوت اصلی میان این سه گرید به ترکیب شیمیایی و درصد عناصر آلیاژی در ساختار فولاد برمی‌گردد؛ موضوعی که تأثیر مستقیمی بر مقاومت، شکل‌پذیری و جوش‌پذیری ورق‌ها دارد.

در ادامه با جزئیات کامل به بررسی ویژگی‌ها، تفاوت‌ها و کاربردهای هر نوع ورق سیاه می‌پردازیم.

ورق سیاه چیست و چگونه تولید می‌شود؟

ورق سیاه (Hot Rolled Steel Sheet) حاصل نورد گرم تختال‌های فولادی در دمای حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد است.
در این فرآیند، فولاد نرم شده و با عبور از غلتک‌ها به ضخامت دلخواه می‌رسد.
اکسید شدن سطح فولاد در حین حرارت‌دهی باعث ایجاد رنگ تیره یا خاکستری روی سطح ورق می‌شود، به همین دلیل به آن «ورق سیاه» می‌گویند.

این نوع ورق از نظر قیمت نسبت به ورق‌های روغنی (نورد سرد) مقرون‌به‌صرفه‌تر است و به‌دلیل استحکام و مقاومت بالا، در پروژه‌های عمرانی، صنعتی و خودروسازی کاربرد زیادی دارد.

 گریدهای مختلف ورق سیاه و معنی اعداد ST

علامت ST در استاندارد DIN آلمان مخفف “Steel” است و عدد مقابل آن میزان استحکام کششی فولاد را بر حسب نیوتن بر میلی‌متر مربع نشان می‌دهد.
بنابراین هرچه عدد بالاتر باشد، ورق مقاومت بیشتری دارد.

سه گرید پرکاربرد ورق سیاه در بازار ایران عبارت‌اند از:

• ST37: ورق معمولی ساختمانی

• ST44: ورق مقاوم‌تر با خاصیت ضدسایش

• ST52: ورق صنعتی با استحکام بالا

ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های ورق سیاه ST37

ورق سیاه ST37 متداول‌ترین نوع ورق در بازار است.
درصد عناصر شیمیایی در ترکیب این ورق عبارت‌اند از:

• کربن: 0.17٪

• منگنز: 1.40٪

• فسفر: 0.045٪

• گوگرد: 0.045٪

ویژگی‌ها:

• انعطاف‌پذیری و جوش‌پذیری بالا

• قیمت اقتصادی

• شکل‌پذیری عالی در دمای محیط

 کاربردها:
در ساختمان‌سازی، ساخت ستون و نبشی، نرده، درب و پنجره، پروفیل و قطعات خودرو کاربرد دارد.

 ترکیب و ویژگی‌های ورق سیاه ST52

ورق ST52 از گریدهای صنعتی محسوب می‌شود و نسبت به ST37 مقاومت بالاتری دارد.
درصد عناصر آن عبارت‌اند از:

• کربن: 0.2٪

• سیلیسیم: 0.55٪

• منگنز: 1.6٪

• فسفر: 0.045٪

• گوگرد: 0.045٪

ویژگی‌ها:

• مقاومت بالا در برابر پیچش و خمش

• تحمل وزن زیاد

• مناسب برای عملیات ماشین‌کاری

کاربردها:
در صنایع ریل‌سازی، جرثقیل، ماشین‌آلات سنگین، سازه‌های پل و ساختمان‌های صنعتی استفاده می‌شود.

 ترکیب و مشخصات ورق سیاه ST44

ورق ST44 از نظر میزان کربن بین ST37 و ST52 قرار دارد و تعادل خوبی میان مقاومت و انعطاف ارائه می‌دهد.

ترکیب شیمیایی آن شامل موارد زیر است:

• کربن: 0.22٪

• مس: 0.55٪

• منگنز: 1.5٪

• فسفر: 0.040٪

• گوگرد: 0.050٪

• نیتروژن: 0.012٪

ویژگی‌ها:

• شکل‌پذیری زیاد

• خاصیت ضدسایش عالی

• قابلیت جوشکاری و ماشین‌کاری بالا

کاربردها:
در صنایع خودروسازی، ساخت تجهیزات صنعتی، قطعات هواپیما، ریل‌سازی و سازه‌های فلزی سبک استفاده می‌شود.

تفاوت ورق سیاه ST37، ST44 و ST52

به‌طور خلاصه:

• ST37 نرم و مناسب ساختمان‌سازی است.

• ST44 تعادلی بین استحکام و انعطاف دارد.

• ST52 مقاوم‌ترین نوع است و برای پروژه‌های سنگین کاربرد دارد.

 تولیدکنندگان داخلی ورق سیاه در ایران

کارخانه‌های مطرح تولیدکننده ورق سیاه عبارت‌اند از:

• فولاد مبارکه اصفهان

• فولاد گیلان

• فولاد اکسین خوزستان

• مجتمع فولاد سبا

ورق‌های تولیدی هر کارخانه ممکن است از نظر ابعاد و ضخامت متفاوت باشند؛ مثلاً:

• ورق سیاه مبارکه در ضخامت‌های ۲ تا ۱۵ میلی‌متر و عرض‌های ۱ تا ۱.۵ متر

• ورق سیاه اکسین اهواز در ضخامت‌های ۸ تا ۴۰ میلی‌متر و ابعاد ۲×۶ و ۲×۱۲ متر

استاندارد و مشخصات فنی ورق‌های سیاه

ورق‌های فولادی معمولاً بر اساس استاندارد DIN 17100 یا نسخه جدید آن EN 10025 تولید می‌شوند.
ضخامت این ورق‌ها از ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی‌متر و عرض آن‌ها بین ۱ تا ۲ متر است.
همچنین به‌صورت رولی (کلاف) یا شیت (برش خورده) بسته‌بندی و عرضه می‌شوند.

فرمول محاسبه وزن ورق سیاه

وزن ورق آهن بر اساس ابعاد آن محاسبه می‌شود:

وزن (کیلوگرم) = طول × عرض × ضخامت × 7.85

(عدد 7.85 چگالی فولاد بر حسب گرم بر سانتی‌متر مکعب است)

برای اطلاع از قیمت روز و خرید ورق سیاه در گریدهای مختلف ST37، ST44 و ST52 کلیک کنید.

 سؤالات متداول (FAQ)

1. تفاوت اصلی ورق ST37 و ST52 در چیست؟

ورق ST52 درصد کربن و منگنز بیشتری دارد و در نتیجه مقاومت و سختی بالاتری نسبت به ST37 دارد.

2. کدام ورق برای ساختمان‌سازی مناسب‌تر است؟

ورق ST37 به‌دلیل انعطاف‌پذیری بالا و قابلیت جوش‌پذیری، گزینه ایده‌آل برای سازه‌های ساختمانی است.

3. آیا وزن ورق ST37 و ST52 متفاوت است؟

از نظر چگالی تقریباً یکسان‌اند، اما ST52 به‌دلیل مقاومت بالاتر در سازه‌های با محدودیت وزن استفاده می‌شود.

4. ورق ST44 در چه صنایعی بیشترین کاربرد را دارد؟

در صنایع خودروسازی، قطعات صنعتی سبک و سازه‌هایی که نیاز به استحکام متوسط دارند.

5. آیا تمام کارخانه‌ها ورق‌های یکسان تولید می‌کنند؟

خیر، تفاوت اصلی در ابعاد، ضخامت و کیفیت سطح است؛ اما استانداردهای ساخت مشابه‌اند.