تیر ورق چیست؟ تفاوت تیر ورق با تیرآهن

در پروژه‌های عمرانی بزرگ، نیاز به تیرها و ستون‌هایی است که بتوانند بارهای سنگین را در دهانه‌های طولانی تحمل کنند. با توجه به محدودیت ابعادی تیرآهن‌های معمولی، استفاده از تیر ورق یا Plate Girder به‌عنوان جایگزینی مقاوم و بدون محدودیت ابعادی رواج یافته است. در این مقاله از آرادآهن اسپادانا به معرفی کامل تیر ورق، نحوه ساخت، کاربردها، مزایا و تفاوت آن با تیرآهن می‌پردازیم.

تیر ورق چیست؟

تیر ورق (Plate Girder) نوعی تیر فولادی است که از اتصال سه ورق فولادی تشکیل می‌شود:

• دو ورق به‌عنوان بال (Flanges)

• یک ورق به‌عنوان جان (Web Plate)

این سه بخش با جوشکاری به یکدیگر متصل می‌شوند و مقطع I شکل را تشکیل می‌دهند که توانایی تحمل بارهای سنگین و نیروهای برشی بالا را دارد.
از تیر ورق‌ها معمولاً برای تکیه‌گاه‌های افقی با بارگذاری زیاد مانند پل‌ها، سوله‌ها و سازه‌های صنعتی استفاده می‌شود.

اجزای تیر ورق

1. جان (Web Plate): تیغه میانی تیر که وظیفه تحمل نیروهای برشی را برعهده دارد.

2. بال‌ها (Flanges): در بالا و پایین جان قرار می‌گیرند و در برابر نیروهای فشاری و کششی مقاومت می‌کنند.

3. سخت‌کننده‌ها (Stiffeners): ورق‌های تقویتی هستند که برای جلوگیری از کمانش در جان تیر نصب می‌شوند و شامل:

• استیفنر عمودی (Vertical Stiffener)
• استیفنر افقی (Horizontal Stiffener)

نحوه ساخت تیر ورق

تولید تیر ورق شامل مراحل زیر است:

1. برش ورق‌ها: ابتدا ورق‌های فولادی با دستگاه CNC در ابعاد موردنظر برش می‌خورند.

2. مونتاژ اولیه: بال و جان تیر روی شاسی قرار گرفته و به‌صورت خال جوش متصل می‌شوند.

3. جوشکاری: اتصالات با روش جوشکاری زیرپودری انجام می‌شود تا مقاومت بالا و دقت اتصال تضمین شود.

4. تاب‌گیری و کنترل کیفیت: پس از جوشکاری، تاب تیر بررسی و اصلاح می‌شود تا از صاف بودن آن اطمینان حاصل گردد.

5. تکمیل و مونتاژ نهایی: قطعات جانبی مانند صفحه ستون و فلنج‌ها اضافه می‌شوند.

با این روش می‌توان تیر ورق‌هایی با مقاطع I، H، جعبه‌ای یا چندضلعی تولید کرد که محدودیتی در ابعاد ندارند.

روش‌های مونتاژ تیر ورق

دو روش اصلی برای مونتاژ تیر ورق وجود دارد:

1. مونتاژ عمودی

در این روش بال پایینی روی زمین ثابت می‌شود، سپس جان به‌صورت عمودی روی آن قرار گرفته و با میل‌مهار و گیره‌ها در جای خود نگه داشته می‌شود. در نهایت، بال بالایی روی جان جوش داده می‌شود.

2. مونتاژ افقی

در این حالت جان به‌صورت افقی در فیکسچر قرار گرفته و بال‌ها عمود بر آن نصب می‌شوند. این روش برای تولید تیرهایی با ابعاد بزرگ مناسب‌تر است.

تفاوت تیر ورق و تیرآهن

به طور خلاصه، تیر ورق‌ها در پروژه‌هایی به کار می‌روند که نیاز به مقاومت بالا و دهانه‌های بلند وجود دارد، در حالی که تیرآهن‌ها بیشتر برای سازه‌های کوچک‌تر استفاده می‌شوند.

مزایا و معایب تیر ورق

✅ مزایا

• قابلیت ساخت در ابعاد دلخواه

• وزن کمتر نسبت به خرپاها

• ظاهر زیباتر و ارتفاع کمتر

• امکان ترکیب با بتن در سازه‌های مرکب

• مقاومت بالا در برابر نیروهای خمشی و برشی

❌ معایب

• نیاز به دقت بالا در جوشکاری

• هزینه ساخت بالاتر نسبت به تیرآهن آماده

• نیاز به تجهیزات سنگین برای مونتاژ

کاربردهای تیر ورق

• ساخت پل‌های جاده‌ای و ریلی با دهانه‌های بزرگ (تا 30 متر و بیشتر)

• اجرای سالن‌های صنعتی و سوله‌ها

• ساخت برج‌ها، جرثقیل‌ها، پل‌های روگذر و زیرگذر

• استفاده در سازه‌های مرکب فولاد و بتن

تأثیر قیمت ورق فولادی بر قیمت تیر ورق

اصلی‌ترین ماده اولیه در تولید تیر ورق، ورق سیاه فولادی است. بنابراین هرگونه تغییر در قیمت ورق سیاه، به‌طور مستقیم بر قیمت تیر ورق تأثیر می‌گذارد.
بازرگانی آرادآهن اسپادانا به‌عنوان یکی از مراجع معتبر فروش انواع ورق فولادی، انواع ورق سیاه، ورق گالوانیزه و دیگر محصولات فولادی را با بهترین قیمت عرضه می‌کند.
برای اطلاع از قیمت روز ورق‌ها، می‌توانید با کارشناسان فروش آرادآهن تماس بگیرید.

سوالات متداول

1. تیر ورق چیست و از چه اجزایی تشکیل می‌شود؟
تیر ورق، مقطع فولادی I شکلی است که از سه ورق فولادی (دو بال و یک جان) با جوشکاری ساخته می‌شود و برای تحمل بارهای سنگین در دهانه‌های بلند کاربرد دارد.

2. تفاوت تیر ورق با تیرآهن چیست؟
تیرآهن در کارخانه به‌صورت یکپارچه نورد می‌شود اما تیر ورق از اتصال چند ورق با جوش ساخته می‌شود و محدودیت ابعادی ندارد.

3. تیر ورق‌ها در کجا استفاده می‌شوند؟
در ساخت پل‌ها، سوله‌ها، سالن‌های صنعتی، برج‌ها و سازه‌هایی با دهانه‌های بزرگ.

4. مهم‌ترین مزیت تیر ورق چیست؟
انعطاف در طراحی و امکان ساخت مقاطع خاص بدون محدودیت ابعاد، همراه با مقاومت بالا در برابر نیروهای برشی و خمشی.

5. قیمت تیر ورق به چه عواملی بستگی دارد؟
به نوع و ضخامت ورق فولادی، هزینه جوشکاری، ابعاد تیر و قیمت روز ورق سیاه در بازار بستگی دارد.