میلگرد ذوب آهن؛ ویژگی‌ها و کاربردها

میلگرد ذوب آهن اصفهان، به عنوان یکی از برجسته‌ترین محصولات فولادی در بازار ایران، نمادی از کیفیت و نوآوری در صنعت فولاد است. کارخانه ذوب آهن اصفهان با تولید محصولات متنوع و استاندارد، نقش کلیدی در توسعه زیرساخت‌های کشور ایفا می‌کند. در این مقاله، با تمرکز بر بخش‌های کلیدی مانند معرفی جامع کارخانه، انواع میلگرد،...

انتشار در 07 مهر 1404 428 بازدید 0 دیدگاه

میلگرد ذوب آهن اصفهان، به عنوان یکی از برجسته‌ترین محصولات فولادی در بازار ایران، نمادی از کیفیت و نوآوری در صنعت فولاد است. کارخانه ذوب آهن اصفهان با تولید محصولات متنوع و استاندارد، نقش کلیدی در توسعه زیرساخت‌های کشور ایفا می‌کند.

در این مقاله، با تمرکز بر بخش‌های کلیدی مانند معرفی جامع کارخانه، انواع میلگرد، کاربردها، عوامل قیمت‌گذاری و نکات خرید، به بررسی دقیق این محصول می‌پردازیم تا راهنمایی کامل برای مصرف‌کنندگان و متخصصان فراهم شود.

معرفی میلگرد ذوب آهن اصفهان

کارخانه ذوب آهن اصفهان، که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان واقع شده است، یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین مجتمع‌های صنعتی ایران محسوب می‌شود. این کارخانه، که پیش از انقلاب اسلامی با نام “کارخانه ذوب‌آهن آریامهر” شناخته می‌شد، در سال ۱۳۵۰ فعالیت خود را آغاز کرد و به عنوان نخستین تولیدکننده فولاد ساختمانی و ریل در کشور، پایه‌گذار صنعت فولاد ایران است. با ظرفیت اسمی تولید ۳.۶ میلیون تن محصول نهایی در سال، این مجموعه سالانه حدود ۲.۸ تا ۳ میلیون تن محصولات فولادی را به بازار داخلی و صادراتی عرضه می‌کند، که بخش قابل توجهی از آن به صادرات اختصاص دارد. در سال ۲۰۲۵، کارخانه ذوب آهن اصفهان گام‌های مهمی در جهت خودکفایی صنعتی برداشته است.

برای مثال، در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، ذوب‌آهن ۵۰۰ هزار تن پیش‌فروش داشته که ۱۰۰ هزار تن از تعهدات سال ۱۴۰۲ را تحویل داده است. همچنین، بر اساس گزارش‌های اخیر، بحث‌های ادغام با فولاد مبارکه اصفهان در حال بررسی است، که این ادغام می‌تواند ظرفیت تولید را افزایش دهد و کارایی را بهبود بخشد، هرچند نگرانی‌هایی در مورد تأثیر بر سود سهام عدالت وجود دارد. میلگردهای تولیدی این کارخانه به دلیل استفاده از فناوری‌های پیشرفته، مواد اولیه باکیفیت و فرآیندهای کنترل دقیق، از جمله مرغوب‌ترین محصولات فولادی در بازار ایران هستند. کارخانه ذوب آهن نه تنها میلگرد ساده و آجدار تولید می‌کند، بلکه محصولات متنوعی مانند تیرآهن، نبشی، ناودانی، شمش فولادی، مفتول کلاف و ریل را نیز در سبد تولید خود دارد. این تنوع، کارخانه را به قطب اصلی صنعت فولاد تبدیل کرده و بیش از ۷۰ درصد نیاز بازار داخلی به مقاطع فولادی ساختمانی را تأمین می‌کند.

یکی از نقاط قوت میلگرد ذوب آهن، رعایت استانداردهای بین‌المللی است. این کارخانه برای اولین بار در ایران موفق به دریافت گواهینامه استاندارد BS 4449:2005 Grade B500B از شرکت معتبر انگلیسی UK CARES شده است، که نشان‌دهنده سطح بالای کیفی محصولات آن در برابر استانداردهای جهانی است. علاوه بر این، کارخانه با تمرکز بر صادرات، محصولات خود را به کشورهای همسایه و منطقه‌ای مانند عراق، ترکیه و کشورهای حوزه خلیج‌فارس عرضه می‌کند و در سال‌های اخیر، با به‌روزرسانی تجهیزات، ظرفیت تولید را برای پاسخگویی به اهداف ملی مانند افزایش تولید فولاد به ۵۵ میلیون تن تا سال ۱۴۰۴ (۲۰۲۵ میلادی) افزایش داده است.

در مجموع، میلگرد ذوب آهن نه تنها یک محصول صنعتی، بلکه نمادی از پیشرفت صنعتی ایران است که با کیفیت برتر، اعتماد پیمانکاران و انبوه‌سازان را جلب کرده است.

انواع میلگرد تولیدی ذوب آهن

کارخانه ذوب آهن اصفهان، میلگردها را در دو دسته اصلی ساده و آجدار تولید می‌کند، که هر کدام بر اساس شکل ظاهری آج‌ها (مارپیچ، جناقی یا مرکب) و گریدهای مقاومتی (A1 تا A4) طبقه‌بندی می‌شوند. این تنوع، امکان انتخاب مناسب برای پروژه‌های مختلف را فراهم می‌کند. میلگردها در سایزهای ۸ تا ۵۰ میلی‌متر (با تمرکز بر ۱۲ تا ۳۶ میلی‌متر) و طول استاندارد ۱۲ متری عرضه می‌شوند و وزن هر شاخه بر اساس فرمول وزن = (قطر² × ۰.۰۰۶۱۷) × طول محاسبه می‌گردد. در ادامه، به بررسی جامع هر نوع می‌پردازیم:

• میلگرد ساده (A1)

میلگرد ساده A1، با علامت مشخصه S240، دارای سطح صاف و بدون آج است و از فولاد کم‌کربن (با کربن ۰.۱۲ تا ۰.۱۶ درصد) تولید می‌شود. مشخصات فنی آن شامل مقاومت تسلیم ۲۳۰ مگاپاسکال (MPa) و مقاومت کششی ۳۸۰ MPa است، که آن را برای کاربردهایی که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا دارند، ایده‌آل می‌کند. این نوع میلگرد به دلیل قابلیت جوشکاری عالی و خم‌کاری آسان، در پروژه‌های سبک مانند اتصالات الکتریکی، نرده‌ها، سازه‌های پیش‌ساخته، مش‌بندی و ساخت خاموت استفاده می‌شود. وزن نمونه: میلگرد ۱۲ میلی‌متری حدود ۸.۸۸ کیلوگرم در شاخه ۱۲ متری. استانداردهای معادل: GOST 5781 (A1)، ASTM A615 (Grade 40). این میلگرد به دلیل درصد کربن پایین، در برابر خوردگی مقاوم‌تر بوده و برای محیط‌های مرطوب مناسب است.

• میلگرد آجدار مارپیچ (A2)

میلگرد آجدار A2، با علامت آج ۳۴۰ یا ۳۵۰، دارای آج‌های مارپیچی است که چسبندگی بهتری با بتن ایجاد می‌کند. مقاومت تسلیم آن ۳۰۰ MPa و کششی ۵۰۰ MPa است، که برای سازه‌های متوسط مناسب است. این میلگرد از فولاد نیمه‌کربنی (کربن ۰.۲ تا ۰.۳ درصد) ساخته می‌شود و در سایزهای ۱۰ تا ۳۲ میلی‌متر تولید می‌گردد. وزن نمونه: میلگرد ۱۶ میلی‌متری حدود ۱۵.۷۵ کیلوگرم در شاخه ۱۲ متری. کاربرد اصلی: تیرهای بتنی، ستون‌های مسکونی، فونداسیون‌های سبک و دیوارهای برشی. استاندارد: GOST (A2)، ASTM A615 (Grade 60). این نوع میلگرد به دلیل تعادل بین استحکام و انعطاف، در پروژه‌های ساختمانی با مقیاس متوسط پرطرفدار است.

• میلگرد آجدار جناقی (A3)

میلگرد A3، با علامت آج ۴۰۰ یا ۴۲۰، آج‌های جناقی (شبیه به سنجاق سر) دارد و از فولاد پر کربن (کربن ۰.۳ تا ۰.۴ درصد) با مقاومت تسلیم ۴۰۰ MPa و کششی ۶۰۰ MPa ساخته می‌شود. این نوع برای پروژه‌های سنگین مانند پل‌ها، سدها، تونل‌ها و ساختمان‌های صنعتی ایده‌آل است و در سایزهای ۱۲ تا ۴۰ میلی‌متر عرضه می‌شود. وزن نمونه: میلگرد ۲۰ میلی‌متری حدود ۲۴.۶۷ کیلوگرم در شاخه ۱۲ متری. ویژگی کلیدی: مقاومت بالا در برابر خستگی و تنش‌های دینامیکی. استاندارد: GOST (A3)، ASTM A615 (Grade 75)، JIS G3112 (SD390). این میلگرد به دلیل سختی بالاتر، برای جوشکاری توصیه نمی‌شود، اما در سازه‌های بتنی با بار زیاد عملکرد عالی دارد.

• میلگرد آجدار مرکب (A4)

میلگرد A4، با علامت آج ۵۰۰ یا ۵۲۰، بالاترین گرید تولید ذوب آهن است و آج‌های ترکیبی (مرکب) دارد که چسبندگی فوق‌العاده‌ای با بتن ایجاد می‌کند. مقاومت تسلیم ۵۰۰ MPa و کششی ۶۵۰ MPa آن را برای سازه‌های زلزله‌خیز و صنعتی مناسب می‌کند. تولید در سایزهای ۲۵ تا ۵۰ میلی‌متر، وزن نمونه: میلگرد ۲۵ میلی‌متری حدود ۳۸.۵۸ کیلوگرم در شاخه ۱۲ متری. این میلگرد با گواهینامه BS 4449 مطابقت دارد و برای صادرات به بازارهای جهانی اولویت دارد. کاربرد آن در پروژه‌های عظیم مانند برج‌های بلند، سازه‌های دریایی و نیروگاه‌ها است. این نوع میلگرد به دلیل استحکام بالا، در مناطق با ریسک بالای زلزله بسیار مورد توجه است. تمام میلگردهای ذوب آهن با علامت ESCO حک‌شده و مطابق استانداردهای ISIRI 3132، GOST، ASTM، JIS و DIN تولید می‌شوند، که تضمین‌کننده کیفیت و اصالت است. این تنوع در گریدها و سایزها، ذوب آهن را به یکی از معدود تولیدکنندگان منطقه تبدیل کرده که توانایی پاسخگویی به نیازهای متنوع بازار را دارد.

مشخصات فنی و استانداردهای میلگرد ذوب آهن

کاربردهای میلگرد ذوب آهن

میلگرد ذوب آهن، به عنوان مصالح کلیدی در تقویت بتن، نقش حیاتی در جبران ضعف بتن در برابر نیروهای کششی و خمشی ایفا می‌کند. این محصول در صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد و به دلیل کیفیت بالا، در پروژه‌های حساس اولویت دارد.

• در صنعت ساخت‌وساز، میلگرد A1 برای جوشکاری و خم‌کاری در اتصالات، نرده‌ها، خاموت‌ها و مش‌بندی استفاده می‌شود.
• میلگردهای A2 و A3 برای اسکلت ساختمان‌های مسکونی و تجاری (پی‌ریزی، ستون‌ها، تیرها، دیوارهای حائل و دال‌های بتنی) و A4 برای سازه‌های بلند، پل‌ها، سدها، تونل‌ها و سازه‌های دریایی به کار می‌روند.
• آج‌های میلگرد آجدار، چسبندگی بتن را تا ۵۰ درصد افزایش می‌دهد و ایمنی سازه را در برابر زلزله تضمین می‌کند.

در سال ۲۰۲۵، میلگردهای ذوب آهن در پروژه‌های عمرانی بزرگ ایران مانند طرح نهضت ملی مسکن (با هدف ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی تا ۱۴۰۴) و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل مانند خطوط ریلی و مترو، نقش کلیدی ایفا کرده‌اند، جایی که خواص مکانیکی برتر آن‌ها (مانند استحکام کششی بالا و مقاومت در برابر خستگی) به دوام سازه‌ها کمک می‌کند.

• در صنایع نفت و گاز، میلگردهای مقاوم A3 و A4 در لوله‌های انتقال، تجهیزات پالایشگاهی، برج‌های تبخیر و سازه‌های فراساحلی به کار می‌روند، جایی که مقاومت در برابر فشار، دما و خوردگی حیاتی است.

برای مثال، در پروژه‌های خطوط لوله گازی جنوب ایران، میلگردهای A4 به دلیل مقاومت بالا در محیط‌های خورنده استفاده شده‌اند.

• در خودروسازی، میلگردهای نازک‌تر (مانند سایز ۸ تا ۱۲ میلی‌متر) برای تولید قطعات شاسی، بدنه و اتصالات خودرو به کار می‌روند، به‌ویژه در قطعاتی که نیاز به استحکام و شکل‌پذیری دارند.

در صنایع تولیدی و صنعتی، میلگرد ذوب آهن در ساخت تجهیزات صنعتی مانند جرثقیل‌ها، ماشین‌آلات کشاورزی و قطعات آهنگری استفاده می‌شود. همچنین، در صنایع شهری، این میلگردها برای ساخت سازه‌های فلزی مانند نرده‌های تزئینی، پایه‌های چراغ و تابلوهای شهری کاربرد دارند.

• در صنایع غذایی، میلگردهای ساده با پوشش‌های ضدزنگ (مانند اپوکسی یا گالوانیزه) برای تجهیزات خاص مانند مخازن ذخیره‌سازی استفاده می‌شوند.

علاوه بر این، در پروژه‌های زیرساختی مانند میخ‌سازی، ساخت پیچ و مهره‌های صنعتی و حتی در صنایع هوافضا برای قطعات کم‌حجم اما مقاوم، میلگرد ذوب آهن کاربرد دارد. در مجموع، این میلگردها بیش از ۸۰ درصد پروژه‌های عمرانی ایران را پوشش می‌دهند و در صادرات، به تقویت زیرساخت‌های منطقه‌ای در کشورهایی مانند عراق و افغانستان کمک می‌کنند. استفاده از فناوری‌های نوین در تولید، مانند فرآیندهای ذوب پیشرفته و نورد دقیق، میلگرد ذوب آهن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربردهای متنوع تبدیل کرده است.

عوامل موثر بر قیمت میلگرد ذوب آهن

قیمت میلگرد ذوب آهن، که در ۲۷ شهریور ۱۴۰۴ (۱۸ سپتامبر ۲۰۲۵) بین ۳۵,۳۰۰ تا ۴۲,۹۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم نوسان دارد (کم‌ترین برای سایز ۱۸ و بیشترین برای سایز ۱۲)، تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد. این عوامل به شرح زیر هستند:

مواد اولیه: نرخ قراضه، سنگ آهن و انرژی (برق و گاز) حدود ۶۰-۷۰ درصد قیمت تمام‌شده را تشکیل می‌دهد. به عنوان مثال، افزایش ۱۰ درصدی قیمت جهانی سنگ آهن می‌تواند قیمت میلگرد را ۵-۷ درصد بالا ببرد. در سال ۲۰۲۵، با توجه به ادغام احتمالی ذوب آهن با گروه فولاد مبارکه، هزینه‌های تولید ممکن است تا ۳ درصد کاهش یابد، اما نوسانات قیمت انرژی همچنان چالش‌ساز است.

عرضه و تقاضا: در سال ۲۰۲۵، رکود در بخش ساخت‌وساز به دلیل نرخ بهره بالا و تورم، تقاضا را ۱۵-۲۰ درصد کاهش داده و فشار کاهشی بر قیمت‌ها ایجاد کرده است. از سوی دیگر، افزایش عرضه از کارخانه‌های جدید مانند فولاد میانه، رقابت را تشدید کرده و قیمت‌ها را تا حدی پایین نگه داشته است.

نرخ ارز و عوامل جهانی: وابستگی ۳۰ درصدی به واردات مواد اولیه (مانند فروآلیاژها)، نوسانات نرخ دلار را به قیمت میلگرد منتقل می‌کند. رخدادهای جهانی مانند جنگ اوکراین-روسیه یا سیاست‌های تجاری چین (بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد با ۵۵ درصد تولید جهانی) تأثیر مستقیم دارند. قیمت جهانی میلگرد در ۲۰۲۵ به حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ دلار/تن رسیده است.

عوامل داخلی: برند ذوب آهن به دلیل کیفیت بالا، ۵-۱۰ درصد گران‌تر از رقبا (مانند فولاد کویر کاشان) است. سایز و گرید نیز تأثیرگذارند؛ برای مثال، میلگرد A4 سایز ۲۵ حدود ۳۸,۵۰۰ تومان و سایز ۲۸ A3 حدود ۳۹,۲۰۰ تومان است. هزینه حمل (تا ۵ درصد قیمت) و سیاست‌های دولتی مانند مالیات ارزش افزوده یا یارانه انرژی نیز نقش دارند. در سال ۲۰۲۵، عرضه مستقیم در بورس کالا و شفافیت قیمت‌گذاری، نوسانات را تا حدی کنترل کرده، اما تغییرات ارزی همچنان تغییرات روزانه ۲-۳ درصدی ایجاد می‌کند.

مزایای استفاده از میلگرد ذوب آهن

نکات مهم در خرید میلگرد

خرید میلگرد ذوب آهن نیازمند دقت برای جلوگیری از تقلب و اطمینان از کیفیت است. در ادامه، نکات جامع ارائه می‌شود:

تشخیص اصالت: بررسی علامت ESCO حک‌شده روی هر ۱.۵ متر از میلگرد ضروری است؛ نبود آن نشانه تقلبی بودن است. وزن شاخه را با جدول استاندارد مقایسه کنید (مثلاً سایز ۱۴: ۱۵.۰۵ کیلوگرم در شاخه ۱۲ متری). در سال ۲۰۲۵، با افزایش تقلب‌ها، انجام آنالیز شیمیایی (مانند بررسی درصد کربن با دستگاه طیف‌سنج) توصیه می‌شود.

انتخاب نوع و مشخصات: گرید و سایز مناسب را بر اساس نوع پروژه انتخاب کنید؛ A1 برای خم‌کاری و جوشکاری، A2 و A3 برای سازه‌های متوسط و سنگین، و A4 برای پروژه‌های حساس. محاسبه دقیق نیاز با نرم‌افزارهای مهندسی مانند ETABS یا SAP2000 ضروری است. میلگرد ذوب آهن به دلیل تبعیت از جدول اشتال، سنگین‌تر و باکیفیت‌تر از رقبا است، اما ۵-۸ درصد گران‌تر.

بررسی کیفیت ظاهری: سطح میلگرد باید صاف، بدون ترک، زنگ‌زدگی یا نقص جوش باشد. تست خمش برای A1 و تست کشش آزمایشگاهی برای A2 تا A4 توصیه می‌شود. وزن استاندارد (نه سبک یا سنگین) نشانه کیفیت است.

خرید از منابع معتبر: خرید از نمایندگی‌های رسمی ذوب آهن یا بورس کالا تضمین‌کننده اصالت و حمل ایمن است. از بازارهای غیررسمی اجتناب کنید، زیرا محصولات سبک‌وزن (کمتر از ۹۵ درصد وزن استاندارد) رایج هستند. در سال ۲۰۲۵، نمایندگی‌های معتبر مانند آرادآهن یا فولادمارکت گزینه‌های مطمئن هستند.

استعلام قیمت و زمان‌بندی: قیمت روز را از سایت‌های معتبر مانند مرکزآهن، اصفهان‌آهن یا آهن آنلاین بررسی کنید. برای خریدهای عمده، قرارداد مستقیم با کارخانه مقرون‌به‌صرفه است. توجه به فصل خرید (زمستان تقاضا کم و قیمت پایین‌تر) و برنامه‌ریزی حمل در زمان مناسب، هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.

پس از خرید: میلگردها را در محل سرپوشیده و خشک نگهداری کنید تا از زنگ‌زدگی جلوگیری شود. قبل از استفاده، آزمایش‌های غیرمخرب مانند تست التراسونیک یا مغناطیسی انجام دهید تا از نبود عیوب داخلی مطمئن شوید. همچنین، نیازهای سازه را بر اساس آیین‌نامه‌های ملی (مانند مبحث نهم مقررات ملی ساختمان) مشخص کنید.

نتیجه‌گیری

بازرگانی آرادآهن به عنوان یکی از معتبرترین و مطرح‌ترین مرجع فروش میلگرد کارخانه ذوب آهن در بازار آهن آلات ایران شناخته می‌شودکه با ارائه بهترین و مناسب‌ترین قیمت میلگرد ذوب آهن اصفهان در سایزها و ابعاد مختلف، توانسته جایگاه ویژه‌ای را در بین خریداران این محصول بدست آورد؛ در همین راستا آرادآهن، علاوه بر کسب بالاترین میزان رضایت در بین مشتریان، حجم بالایی از فروش این محصول در بازار فولاد اصفهان و سایر شهرهای ایران را نیز بر عهده دارد. شما می‌توانید جهت استعلام قیمت نهایی و یا خرید میلگرد ذوب آهن از آراد آهن با کارشناسان فروش این مجموعه تماس حاصل فرمایید.

سوالات متداول درباره‌ی  میلگرد ذوب آهن اصفهان

چگونه می‌توان میلگرد ذوب آهن اصفهان را از نمونه‌های تقلبی تشخیص داد؟

برای تشخیص اصالت میلگرد ذوب آهن اصفهان، به نکات زیر توجه کنید: علامت اختصاری: بر روی بدنه میلگرد، علامت “ESCO” حک شده است که مخفف عبارت “Esfahan Steel Company” می‌باشد. پلاک‌های اطلاعاتی: دو پلاک پلاستیکی به بسته‌بندی متصل است که شامل اطلاعاتی مانند شماره بسته‌بندی، وزن، طول شاخه‌ها، تاریخ تولید و بارکد محصول می‌باشد. بسته‌بندی: میلگردها با استفاده از ۵ تسمه مهار می‌شوند و در اطراف شاخه‌ها، ۳ عدد خاموت برای حمل‌ونقل راحت‌تر قرار داده می‌شود. گواهینامه فنی: برای بسته‌بندی‌های با وزن بیش از ۲۵ تن، گواهینامه فنی صادر می‌شود که شامل اطلاعاتی از قبیل نام و آدرس کارخانه، شماره گواهینامه و تاریخ صدور می‌باشد.

میلگردهای ذوب آهن اصفهان در چه سایزهایی تولید می‌شوند؟

میلگردهای ذوب آهن اصفهان در سایزهای مختلفی تولید می‌شوند که شامل موارد زیر می‌باشد: سایزهای معمول: ۱۲، ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۲، ۲۵، ۲۸ و ۳۲ میلی‌متر. نوع آج: میلگردها در انواع آجدار مارپیچ، جناقی و دوکی تولید می‌شوند.

استانداردهای میلگرد ذوب آهن اصفهان چیست؟

میلگردهای ذوب آهن اصفهان مطابق با استانداردهای زیر تولید می‌شوند: استاندارد ملی ایران: ISIRI 3132 استاندارد روسی: GOST 5781 استاندارد آمریکایی: ASTM A615 استاندارد ژاپنی: JIS G3112

میلگردهای ذوب آهن اصفهان چه ویژگی‌های فنی دارند؟

میلگردهای ذوب آهن اصفهان دارای ویژگی‌های زیر هستند: وزن استاندارد: وزن میلگردها مطابق با جدول اشتال است. کیفیت بالا: استفاده از مواد اولیه با کیفیت و فرآیند تولید دقیق باعث شده تا این میلگردها از استحکام و دوام بالایی برخوردار باشند. مقاومت بالا: میلگردهای A3 و A4 تولیدی این کارخانه دارای مقاومت تسلیم بالا هستند که برای پروژه‌های ساختمانی مناسب است.