انواع تیرآهن یکی از مهم‌ترین مصالح عمرانی به شمار می‌روند که به صورت گسترده در ساخت قسمت‌های مختلف انواع سازه به کار گرفته می‌شوند. این مقاطع فولادی براساس استاندارد تولید، در انواع گوناگونی ساخته می‌شوند. اگرچه همه‌ی آن‌ها از سه ضلع اصلی، شامل دو بال و یک جان تشکیل شده‌اند؛ اما، هر یک مشخصات و ویژگی‌های متفاوتی دارند و در نتیجه کاربردهای مجزای هم پیدا می‌کنند.
در این مقاله قصد داریم که با مشخصات انواع تیرآهن آشنا شویم و نگاهی به کارخانجاتی داشته باشیم که در داخل کشور این مقاطع فولادی حساس را تولید می‌کنند. همچنین کاربرد تیرآهن در بخش‌های مختلف عمرانی را مورد بررسی قرار دهیم.
انواع تیرآهن
تیرآهن‌ها نوعی پروفیل فولادی به شمار می‌روند که از سه ضلع اصلی تشکیل شده‌اند. ضلع میانی انواع تیرآهن، جان نام دارد و دو ضلع دیگر که در قسمت لبه‌ها قرار گرفته‌اند، با نام بال شناخته می‌شوند.
ارتفاع و ضخامت ضلع جان را می‌توان مهم‌ترین مشخصه‌ی انواع تیرآهن دانست که برای مهندسان عمران از اهمیت بالایی برخوردار است، تا جایی که براساس سایز این ضلع، انواع تیرآهن را نام گذاری می‌کنند. برای مثال از عبارت «تیرآهن ۱۸»، برای نامیدن انواع تیرآهن‌های که ارتفاع جان آن‌ها برابر با ۱۸ سانتی‌متر است، استفاده می‌کنند.
انواع تیرآهن براساس استانداردهای بین المللی عبارتند از:
۱- IPE: این نوع از انواع تیرآهن براساس استانداردهای تدوین شده در کشورهای اروپایی تولید می‌شوند و شکلی شبیه به حرف I انگلیسی دارند. در این مقاطع فولادی ضخامت بال‌ها ثابت و ارتفاع جان بیشتر از اندازه‌ی بال‌ها است. کاربرد تیرآهن‌های IPE در کشور ایران بسیار بیشتر از دیگر انواع تیرآهن است.
۲- INP: انواع تیرآهن‌های INP بر مبنای استانداردهای تدوین شده در کشورهای چین و روسیه ساخته می‌شوند و شباهت بسیاری به انواع تیرآهن‌های IPE دارند.
حتی کاربرد تیرآهن‌های INP و IPE نیز یکسان است. در واقع، تنها تفاوت میان این دو نوع تیرآهن، به ضخامت بال‌ها برمی‌گردد.
در تیرهای IPE ضخامت بال‌ها ثابت و در سراسر طول یکسان است؛ در صورتی که، در تیرهای INP این ضخامت بال از سمت درون به سمت بیرون به تدریج کاهش پیدا می‌کند. به طوری که بال تیرآهن در قسمت چسبیده به ضلع جان بیشترین ضخامت و در قسمت انتهای آن کمترین ضخامت را دارد.
۳- بال پهن یا H: در انواع تیرآهن‌های بال پهن، اندازه‌ی بال بیشتر از دو نوع قبلی است تا جایی‌که با اندازه‌ی ضلع جان برابری می‌کند.
این تیرها، شکلی شبیه به حرف انگلیسی H دارند و به نام تیرهای هاش نیز شناخته می‌شوند؛ اما، علامت اختصاری آن‌ها IPB است.
وزن انواع تیرآهن‌های بال پهن بیشتر از تیرهای معمولی است و به طور کلی از نظر وزنی در دو دسته‌ی سبک و سنگین ساخته می‌شوند.
در صورتی در کنار علامت IPB تیرآهن، حرف انگلیسی v قرار گرفته باشد، نشان‌دهنده‌ی سنگین وزن بودن تیر است و اگر در کنار آن حرف L دیده شود، به این معنی سبک وزن بودن آن خواهد بود. کاربرد تیرآهن هاش سنگین با نوع سبک آن هم اندکی متفاوت است.
۴-لانه زنبوری: یکی دیگر از انواع تیرآهن، نوع لانه زنبوری است. روی جان این تیرآهن که با علامت اختصاری CNP شناخته می‌شود، چندین حفرۀ شش ضلعی هم اندازه قرار می‌گیرد تا وزن آن کاهش پیدا کند.
تولید این نوع از تیرآهن هم متفاوت است و از برش طولی تیرهای ساده و جوش دادن مجدد آن‌ها ساخته می‌شود. این کار باعث افزایش ارتفاع و مقاومت خمشی تیر خواهد شد. در واقع تیر لانه زنبوری با وجود ارتفاع بیشتر و استحکام بالاتر، وزن یکسانی با تیرهای اولیه دارد. مشخص است که کاربرد تیرآهن CNP با همنوعان خود متفاوت است
سایز انواع تیرآهن
انواع تیرآهن مطابق با مشخصاتی که در استانداردها تعیین شده، در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند که این اندازه‌ها در تعیین کاربرد تیرآهن اثرگذارند. در ادامه به سایز انواع تیرآهن اشاره خواهیم کرد:
– IPE و INP: این دو تیرآهن که از نظر ظاهری شباهت بسیاری دارند، از نظر اندازه هم در سایزهای یکسان ، ۱۰، ۱۲، ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۰ …… تا ۶۰ سانتی‌متر تولید می‌شوند. کاربرد تیرآهن‌های سایزهای ۱۲، ۱۴، ۱۶ و ۱۸ بیشتر است.
– IPB: انواع تیرآهن‌های هاش یا IPB هم در سایزهای ۱۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر ساخته می‌شوند.
– CNP: طول انواع تیرآهن‌های لانه زنبوری بین ۱۲ تا ۱۸ متر و ارتفاع آن معمولا ۳۰-۸۰ سانتی‌متر است.
مشخص است که وزن انواع تیرآهن هم با توجه به سایز آن متفاوت خواهد بود که در هنگام تعیین نوع کاربرد تیرآهن بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد
آراد آهن بهترین و ارزان‌ترین قیمت تیرآهن را به شما مشتریان ارائه می‌کند. برای مشاهده قیمت کلیک کنید .
کاربرد تیرآهن
تیرآهن‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام با توجه به مشخصات ویژه‌ی خود در بخش خاصی از ساختمان یا سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مقاطع فولادی به طور کلی افزایش استحکام سازه را به همراه دارند. در ادامه با کاربرد تیرآهن‌های مختلف آشنا خواهیم شد.
کاربرد تیرآهن IPE: یکی از انواع تیرآهن که به صورت گسترده در ساخت ساختمان‌ها و سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، تیر IPE است.
از این تیرآهن در ستون، خرپا، نعل درگاه، پوشش دهی سقف‌ها با تیر استفاده می‌شود و به ویژه برای ساخت سازه‌هایی که ارتفاع بلندی دارند، گزینۀ بسیار مناسبی به شمار می‌روند.
کاربرد تیرآهن INP: شباهت ظاهری بسیار زیاد این محصول با انواع تیرآهن‌های IPE باعث شده است که کاربرد تیرآهن‌های I شکل در بسیاری از موارد یکسان باشد.
انواع تیرآهن‌های INP و IPE با قدرت و استحکام بالایی که دارند، در خرپاهای تکیه‌گاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به علاوه در ساخت قاب‌های اصلی ساختمان هم کاربرد دارند. شایان ذکر است که مهم‌ترین کاربرد تیرآهن INP، درست مثل IPE، ساخت سازه‌های مرتفع است.
کاربرد تیرآهن H: تیر H شکلی کاملا متفاوت از دیگر انواع تیرآهن دارد و همین موضوع باعث شده که سایز و وزن بیشتری پیدا کند و کاربردهای متفاوتی به دلیل استحکام بسیار بالای خود داشته باشد.
اگرچه انواع تیرآهن هاش در ساخت ساختمان‌ها به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما، کاربرد تیرآهن هاش به دلیل وزن زیاد و مقاومت بسیار بالا، در ساخت سازه‌های شهری بیشتر است.
تکمیل پل‌های شهری طویل، سوله‌ها، کارگاه‌ها و انبارهای بزرگ، سکوهای نفتی یا گازی، برج‌ها، سد‌ها و غیره نمونه‌های از کاربرد تیرآهن H به شمار می‌روند.
کاربرد تیرآهن لانه زنبوری: مقاومت خمشی این نوع تیر زیاد است و به همین دلیل از آن در ساخت ستون‌ها، کف دیواره‌ها، تیغه‌های داخلی، اتصالات بادبندها و غیره بیشتر استفاده می‌کنند.
البته نباید فراموش کرد که انواع تیرآهن‌های لانه زنبوری را نمی‌توان به هیچ‌وجه به عنوان عضو باربر جانبی در قسمت‌های قاب خمشی یا دهانه‌های مهاربندی شده مورد استفاده قرار داد.
کارخانجات تولید انواع تیرآهن در ایران
خوشبختانه در کشور ایران کارخانجات متعددی در زمینۀ تولید مقاطع فولادی و انواع تیرآهن مشغول به فعالیت هستند که در میان آن‌ها، کارخانجات زیر بیشتر شناخته شده‌اند:
۱- کارخانه ذوب آهن اصفهان: این مجتمع اولین و بزرگترین تولیدکننده فولاد ساختمانی ریلی در کشور است که انواع مقاطع فولادی از جمله انواع تیرآهن IPE، INP و H را در اندازه‌های مختلف ۱۲ تا ۳۰ سانتی‌متر تولید و در بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌کند.
تولید انواع تیرآهن در حجم‌های بسیار بالا توسط این کارخانه، باعث شده است که شهر اصفهان به عنوان مرکز اصلی ساخت انواع تیرآهن در داخل کشور شناخته شود. کاربرد تیرآهن‌های ذوب آهن به دلیل کیفیت بالا بسیار زیاد است.
۲- کارخانه نورد آریان فولاد: از دیگر کارخانجاتی که انواع تیرآهن، میلگرد، نبشی، ناودانی و دیگر مقاطع فولادی را در حجم زیاد و با کیفیت بالا تولید و به بازار عرضه می‌نماید، کارخانه نورد آریان فولاد واقع در شهرستان بویین زهرا است. انواع تیرآهن این مجتمع در سایزهای ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۲، ۲۴ و ۲۷ تولید می‌شوند.
۳- کارخانه جهان فولاد غرب: این مجتمع انواع مقاطع فولادی از جمله تیرآهن، نبشی، ناودانی و میلگرد را با کیفیت‌های بالا تولید می‌کند. انواع تیرآهن ساخته شده توسط این کارخانه شامل تیرهای IPE در سایزهای ۸۰ تا ۲۰۰ میلیمتر و تیرهای نوع IPB است.
۴- مجتمع فولاد ناب تبریز: از دیگر تولیدکنندگان این محصول، شرکت فولاد ناب تبریز است که محصولات خود را در سایزهای مختلف تولید و به بازار عرضه می‌کند. انواع تیرآهن‌های این مجتمع تولیدی در انواع سبک، سنگین و نیمه سنگین ساخته می‌شوند.
از دیگر کارخانجات معتبر داخلی که در زمینه تولید انواع تیرآهن فعالیت دارند، می‌توان به شرکت فولاد خوزستان، پروفیل صنعت ماهان، کارخانه کوثر اهواز و غیره اشاره کرد.
جهت خرید و سفارش تیرآهن ذوب و آگاهی از پایین ترین قیمت تیرآهن کلیک کنید .
انواع تیرآهن چه کاربردی دارند؟
تیرآهن‌ها براساس استانداردهای مختلف در چهار نوع اصلی IPE، INP، IPB و لانه زنبوری تولید می‌شوند که هر کدام شکل ظاهری و سایزهای متفاوتی دارند.
انواع تیرآهن‌های IPE و INP شبیه به حرف انگلیسی I بوده و در سایزهای ۱۰ تا ۶۰ سانتی‌متر تولید می‌شوند. کاربرد تیرآهن‌های I شکل در ساخت خرپاها، ستون‌ها، قاب‌های اصلی سازه و غیره است. از دیگر انواع تیرآهن، IPB است که شکلی شبیه به حرف انگلیسی H دارد و به نام تیرآهن هاش شناخته می‌شود.
بال‌های این نوع تیر، هم اندازه‌ی جان آن است و به دلیل وزن و مقاومت بیشتر در ساخت سازه‌های عمرانی بزرگ و وسیع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع تیرآهن‌های لانه زنبوری نیز دارای حفره‌های شش ضلعی روی جان خود است که باعث افزایش مقاومت خمشی و در عین حال وزن کمتر آن خواهد شد.
در ایران کارخانجات ذوب آهن اصفهان، نورد آریان فولاد، جهان فولاد غرب، فولاد ناب تبریز و غیره از تولیدکنندگان انواع تیرآهن به شمار می‌روند.
