سیم مفتول یکی از محصولات نیمه پایانی فولادی است که در صنعت و ساختمان سازی استفاده از آن متداول است.
منظور از محصول نیمه پایانی این است که گرچه مفتول خود محصول نهایی تولید شده در کارخانه محسوب می‌شود اما به عنوان ماده ی اولیه ساخت محصولات دیگری مثل: توری حصاری، توری مرغی، انواع سیم‌های خاردار، سیم مفتول حرارتی، مسوار و …. به شمار می‌رود.
در این مقاله به بررسی دقیق‌تر مفتول، مشخصات ظاهری و فنی و انواع مفتول خواهیم پرداخت.
مفتول چیست؟
مفتول یک سیم باریک و با قطر کم است که در سطح مقطع دایره‌ی شکل تولید می‌شود. ضخامت مفتول اغلب 0.4 تا ۴ میلیمتر است. این سیم به راحتی و با نیروی کم خم شده و به هر شکلی در می‌آید. سیم مفتول از فولاد کم کربن و طی فرآیند نورد گرم و در گریدهای متفاوتی تولید می‌شود.
منظور از گرید درصد و میزان به کار رفته کربن و دیگر عناصر در آلیاژ سیم مفتول است. واضح است که گریدهای مختلف ویژگی‌ها و میزان انعطاف پذیری متفاوتی خواهند داشت.
سیم‌های مفتول در هر کارخانه، متناسب با کاربری در انواع مختلفی ساخته و تولید می‌شوند. در ادامه مطلب به توضیح روش های تولید مفتول و انواع آن خواهیم پرداخت.
نحوه تولید سیم مفتول
سیم‌های مفتولی به دو روش تولید و به بازار عرضه می‌شوند:
روش تولید فابریک: در این روش شمش مورد نیاز در کوره‌های کارخانجات نورد تا دمای ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد گداخته می‌شوند. سپس این شمش‌های گداخته از غلتک‌ها و دستگاه‌های نورد تا رسیدن به ضخامت مورد نیاز مفتول عبور داده می‌شوند. بعد از آن مفتول توسط دستگاه‌های تولید کلاف به کویل یا توپی تبدیل می‌شوند.
روش تولید کششی: در این روش بیلت‌های فولادی نرم توسط دستگاه‌های مخصوص تحت فرایند کشش قرار می‌گیرند. این فرایند کشش بدون هیچ گونه تغییری در آلیاژ ، تنها باعث کشش سطح مقطع، افزایش طول، افزایش استحکام کششی و تنش تسلیم سیم مفتولی خواهد شد. ممکن است مفتول براساس نیاز و نوع دستگاه‌ها، یک یا چند بار تحت فرایند کشش متوالی قرار بگیرد تا محصول خروجی مطابق بر استانداردها و دارای کیفیت قابل قبول باشد.
انواع مفتول
مفتول‌ها براساس جنس و آلیاژ به کار رفته در ساخت به انواع زیر تقسیم بندی می‌شوند:
سیم مفتول سیاه
این مفتول که به نام سیم آرماتور بندی یا مفتول آنیل شده نیز در صنعت شناخته می‌شود، قابلیت شکل پذیری زیادی دارد.
از آنجایی که مفتول سیاه از آلیاژ فولاد کم کربن تولید می‌شود، این سیم را به راحتی و بدون هیچگونه آسیبی دیدگی می‌توان خم کرد، بافت و تابید.
در واقع میزان کربن به کار رفته در آلیاژ با میزان سختی مفتول و مقاومت آن در برابر خوردگی رابطه ی مستقیم دارد. به این معنی که هرچه کربن بیشتری در ساخت مفتول به کار رود، سیم سخت‌تر شکل می‌گیرد و در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاوم تر است.
مفتول سیاه بدون هیچ لایه ی پوششی به بازار عرضه می‌شود، به همین دلیل بسیار در برابر سایش و خوردگی آسیب پذیر است و به راحتی زنگ می‌زند.
این مفتول‌ها را برای عرضه در بازار به صورت کلاف شده بسته بندی می‌کنند تا جابه جایی و استفاده از آن‌ها آسان باشد.
مشخصات فنی مفتول سیاه
مفتول سیاه با ضخامتهای 5/1، ۵/۲، ۳ و ۴ میلیمتر تولید می‌شود. وزن کلاف‌های این مفتول در سایز ۱.۵، بین ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم و برای سایز ۵/۲ بیش از ۳۰ کیلوگرم خواهد بود.
کاربرد مفتول سیاه:
همان طور که دیدید این نوع مفتول در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شود و هرکدام از این اندازه‌ها کاربری ویژه‌ی خود را دارند.
مفتول سیاه در سایز ۱.۵ میلیمتری در مراحل آرماتوربندی پروژه‌های ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مفتول سیاه تولید شده در سایز ۲.۵ میلیمتری نیز در مراحل قالب بندی و در پروژه‌های ساختمانی کاربرد دارند.
این محصول فولادی در سایز ۳ و ۴ میلیمتری نیز برای مصرف در صنایعی چون کشاورزی، نجاری و … به بازار عرضه می‌گردد.
سیم مفتول گالوانیزه
ماده‌ی اولیه‌ی این مفتول همان مفتول سیاه است که به روش‌های مختلف گالوانیزه می‌شود. گالوانیزه کردن مفتول به صورت چشمگیری در افزایش طول عمر و مقاومت آن‌ها تأثیرگذار است. گالوانیزه شدن سیم‌های مفتولی به دو روش گرم و سرد صورت می‌گیرد:
- گالوانیزه گرم:
در این روش مفتول سیاه را در مخزن‌های آکنده از فلز روی مذاب شده، شناور می‌کنند. این روش باعث می‌شود گالوانیزاسیون بسیار عمیق، صاف و یکنواخت درسرتاسر مفتول صورت گیرد. مفتول گالوانیزه گرم کیفیت بالاتری نسبت به نوع گالوانیزه سرد دارد.
- گالوانیزه سرد:
در این روش سیم مفتول سیاه ابتدا توسط جریان الکتریکی عاری از آلودگی و اکسید زدایی می‌شود. سپس با استفاده از الکترولیز آبکاری و روی اندود می‌شود. در این حالت گالوانیزاسیون سطحی صورت می‌گیرد و لایه‌ی روی ایجاد شده بسیار نازک است.
کاربرد مفتول گالوانیزه:
از مفتول گالوانیزه به دلیل مقاوم بودن در برابر زنگ زدگی و آسیب در محیط‌های که باز و یا دارای رطوبت بالا و شرایط خاص هستند، استفاده می‌شود. این سیم‌ها تا حدود ۶۵۰ درجه سانتیگراد حرارت را تحمل می‌کنند، به همین دلیل گزینه‌ی بسیاری مناسبی برای استفاده در مکان‌ها و محیط‌های صنعتی به شمار می‌روند.
در تولید توری فنس، توری مرغی و … نیز از مفتول گالوانیزه استفاده می‌شود.
سیم مفتول مسوار
اگر سیم مفتول آهنی با یک لایه از جنس فلز مس با ضخامتی به اندازه‌ی ۰.۷ تا ۱ میکرون پوشانده شود، به آن سیم مفتول مسوار گویند. برای ساخت مفتول مسی، ابتدا سطح سیم مفتولی را اسیدشویی کرده و سپس در حوضچه‌های آکنده از سولفات مس غوطه ور می‌کنند.
موارد استفاده مفتول مسوار
از سیم مفتول مسی برای جوش فلزات، ساخت قفسه‌ها و جعبه‌ها، عایق بندی، بسته بندی، ساخت انواع پین، آرماتور بندی و … استفاده می‌شود.
- مفتول استینلس استیل:
نوع دیگری از سیم‌های مفتول فولادی سیم استینلس استیل است. این نوع سیم به دلیل مقاومت بالا و ضد زنگ بودن قیمت بالاتری نسبت به سایر انواع سیم مفتول دارد. به همین دلیل استفاده از آن صرفه اقتصادی نداشته و تنها در مواردی مصرف می‌شود که سیم های مفتولی دیگر پاسخگو نیستند.
موارد استفاده مفتول استینلس استیل:
- در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی
- تولید فنرهای لول فشاری، کششی
- دستگاه‌های حفاری
- سکوهای نفتی
- استفاده شده در لوازم خانگی چون خچال و فریزر، ماشین لباسشویی و ظرفشویی
- مفتول با روکش پی وی سی:
مفتول پی وی سی، سیم مفتول سیاه است که توسط پلیمر پی وی سی پوشش داده می‌شود. این پوشش برای عایق شدن سیم و به وسیله‌ی دستگاه‌های روکش صورت می‌گیرد. سیم های مفتول پی وی سی در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاوم هستند و انعطاف پذیری بالایی دارند.
کاربردهای سیم مفتول
علاوه بر کاربردهایی که در بالا برای هر کدام از انواع سیم‌های مفتولی در بالا برشمردیم، به کاربردهای زیر را نیز می‌توان اشاره کرد:
- ساخت انواع توری از جمله: توری حصاری، توری مرغی، توری گابیون، توری فرنگی و پرسی
- تولید انواع سیم خاردار اعم از سیم خاردار خطی و سیم خاردار حلقوی
- مهار قالب در مرحله بتن ریزی
- متصل نمودن قسمت‌های آرماتور
- استفاده به عنوان سیم جوش
- تولید انواع فنر
امتیازات استفاده از مفتول:
مفتول‌ها به دلیل مزیت‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:
- طول عمر زیاد
- مقاومت بالا در برابر خوردگی، زنگ زدگی و آسیب
- انعطاف و شکل پذیری بالا
- قابلیت خم شدن و پیچیدن بدون نیاز به نیروی زیاد
- دارای سطحی یکنواخت و یکدست
- قیمت مناسب
- قابلیت دسترسی بالا
- مقاومت بالا در برابر سایندگی
در صورتی که قصد خرید مفتول را دارید، می‌توانید با شماره‌ی: ۳۴۰۵۵-۰۳۱ تماس بگیرید تا ضمن بهره‌مندی از مشاوره رایگان همکاران ما در بازرگانی آراد آهن از قیمت مفتول به صورت روزانه نیز اطلاع پیدا کنید.
