لوله مانیسمان یکی از لوله‌های فلزی پر کاربرد است که بدون درز و یکدست می‌باشد. نکته حائز اهمیت در مورد لوله‌های مانیسمان قطر آن‌ها است. اصولا در ساخت این نوع لوله قطرهای کمی در نظر گرفته شده است زیرا ساخت لوله مانیسمان با قطر زیاد دارای هزینه بسیار و دشواری در ساخت است. در ادامه این مقاله از سایت آراد آهن به بررسی کامل لوله مانیسمان خواهیم پرداخت.
تاریخچه ساخت لوله های مانیسمان
فردی به نام مانیسمان که اصالتا آلمانی تبار بود، برای اولین بار این نوع لوله را ابداع کرد و نام خود را بر روی آن قرار داد. در صنایع مختلف لوله‌های متنوعی از قبیل لوله‌های فولادی، ضد زنگ (استیل)، آلیاژ و بویلر وجود دارد. مانیسمان نیز یکی از انواع لوله‌های قابل استفاده در صنعت است. این نوع لوله که لوله‌ای بدون درز بوده و بسیار پرکاربرد است، دارای اهمیت بالایی نیز می‌باشد.
روش ساخت این نوع لوله به علت بدون درز بودن آن، بسیار ویژه است. لوله بدون درز یا همان لوله مانیسمان به گونه‌ای ساخته می‌شود که بدنه‌ای یکدست و بدون درز داشته باشد و هیچگونه جوشی بر روی آن انجام نشود. موارد استفاده و کاربردهای لوله مانیسمان نیز بسیار متنوع است. که از مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- خطوط فشار قوی
- خطوط هیدرولیک
- خطوط نفت و گاز
- خطوط صنایع غذایی و دارویی (جنس استیل لوله مانیسمان)
نحوه ساخت لوله مانیسمان
روش ساخت لوله های مانیسمان باید به گونه‌ای باشد که شمش فولادی در نهایت بدون هیچگونه جوش و درزی به لوله با قطر دلخواه تبدیل شود. برای تولید آن‌ها می‌توان از مقاطع چهارگوش نیز استفاده کرد اما استفاده از آن، هزینه ساخت را افزایش خواهد داد. این لوله در کارخانه‌ها به روش Extruding به معنای خارج شدن با استفاده از قالب‌های مختلف تولید می‌شود. استاندارد موجود برای ساخت لوله مانیسمان، استاندارد ASTM با شماره‌های A106 و A53 و همچنین استاندارد نفت و گاز API 5L است.
با استفاده از استانداردهای ذکر شده، می‌توان دستورالعمل ویژه ساخت و طراحی لوله با ضخامت دلخواه را مشاهده و استفاده کرد. این لوله دارای ضخامت‌های مختلف است که با توجه به فشار احتمالی سیال این ضخامت تغییر می‌کند. به طور مثال هنگامی که لوله مانیسمان تحت فشار زیادی از سیال قرار دارد، باید ضخامت بیشتری نیز داشته باشد. روش تولید لوله مانیسمان نیز بسیار متنوع است و گاها از عملیات‌های حرارتی در ساخت آن استفاده می‌شود. انتخاب بهترین روش برای تولید این لوله وابسته به امکانات کارخانه است.
مراحل تولید لوله مانیسمان
در مرحله اول تولید، شمش‌های فولادی برش داده می‌شوند. بعد از برش شمش‌ها، آن‌ها را وارد کوره‌های قوسی شکل می‌کنند که سوخت این کوره‌ها گاز است. شمش‌های بریده شده در کوره‌های قوسی شکل حرارت می‌بینند تا به مرحله سرخ شدن برسند. بعد از آن با استفاده از الانگیتور سطح شمش‌ها گرد می‌شود و در نهایت توسط لخ پرس سوراخ می‌شوند. نام مرحله بعدی شلیک سنبه است. در این مرحله سنبه ۱۲ متری با سرعت بالا به داخل شمش فولادی شلیک می‌شود.
پس از مراحل بالا زمان بررسی میزان تاب لوله می‌رسد. در این مرحله بررسی می‌شود که اگر لوله دارای تاب باشد، تاب آن برطرف شود، تا به لوله‌ای صاف تبدیل شود. بعد از بر طرف شدن تاب آن، سنبه شلیک شده از داخل لوله جدا خواهد شد. حال نوبت آن است تا سر و ته لوله برداشته شده و به حالت گرد تبدیل شود. مرحله بعدی کشش نام دارد که در این مرحله لوله ساخته شده از همه جهات تا ۲۴ متر مورد کشش قرار می‌گیرد. در نهایت لوله ساخته شده خنک می‌شود و بعد به میزانی که مشتری بخواهد برش زده می‌شود.
آزمایش و بارگیری
در این مرحله لوله برش داده شده تحت آزمایش کامپیوتری قرار می‌گیرد تا لوله بدون ضایعات آن آماده شود. برای آنکه این محصول ساخته شده به مشتری تحویل داده شود، لوله‌ها توسط تسمه‌ای به صورت شش ضلعی بسته می‌شوند و بارگیری شده و برای مشتری ارسال می‌شوند.
تفاوت مانیسمان با سایر لوله‌ها
لوله‌های بدون درز فولادی که مانیسمان نام دارد، برای آنکه به درستی نصب شود باید شرایط ویژه‌ای همچون فشارهای عملیاتی بالا برای آن طراحی شود. همچنین موارد استفاده لوله‌های مانیسمان در صنایع حساس بوده است. این لوله‌ها دارای استحکام بیشتری نسبت به بقیه انواع لوله‌های فلزی است، به همین دلیل قیمت به نسبت بالاتری نیز دارند.
