خوردگی لوله فولادی یکی از بزرگترین مشکلاتی است که صنایع مختلف با آن روبه‌رو می‌شوند. لوله فولادی علیرغم استحکام و مقاومت بالایی که دارد، اگر به درستی محافظت نشده یا در شرایط محیطی نامناسب مورد استفاده قرار گیرد، طول عمر بسیار کوتاهی خواهد داشت که این امر با توجه به قیمت لوله فولادی اصلا مقرون به صرفه نیست و در دراز مدت خسارات مالی سنگینی را به پروژه وارد می‌کند.
برای جلوگیری و کاهش خوردگی لوله فولادی راهکارهایی اندیشیده شده است که برای انتخاب بهترین و مناسب‌ترین آن‌ها باید ابتدا با عوامل ایجاد کننده این فرسایش و انواع آن آشنا بود. این مقاله به منظور ارائه مفیدترین اطلاعات در این زمینه منتشر شده است.
آنچه در ادامه می‌خوانید
فرآیند خوردگی لوله فولادی
منظور از خوردگی، فرایندی شیمیایی است که منجر به ایجاد تغییرات در مشخصات ظاهری و مکانیکی لوله فولادی خواهد شد. این تغییرات که براثر عواملی مختلفی از جمله رطوبت به وجود می‌آیند، غیرقابل برگشت بوده و موجب فساد و خرابی گسترده لولهها خواهند شد و عملکرد آن‌ها را با اختلالات همراه خواهند ساخت.
از طرفی، این مقاطع فولادی معمولاً در سیستم لوله کشی صنایع حساسی، مثل: صنعت آب، نفت و گاز به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند و هر گونه فساد و خوردگی که یکی از این لولهها را درگیر کند، کل سیستم را با مشکل و اختلالات زیر همراه می‌سازد:
- خوردگی به مرور زمان ضخامت دیواره لوله را کاهش داده و آن را در برابر فشارهای بالای جریان آسیب پذیر خواهد کرد.
- لوله آسیب دیده سرعت جریان سیال را کاهش خواهد داد که برای جبران آن ناچار به افزایش سرعت پمپ خواهیم شد.
- خوردگی لوله منجر به ریزش و پوسته پوسته شدن لوله می‌شود که این پوسته‌ها در سیال شناور خواهند شد و ناخالصی به وجود می‌آورند.
- ترمیم و تعمیر لوله‌های مشکل دار نیازمند به کارگیری متخصصان و متحمل شدن هزینه‌های بالا خواهد بود.
به همین دلیل است که افزایش کیفیت یا راهکارهای جلوگیری از خوردگی این مقاطع فولادی بسیار اهمیت دارد. اما باید در نظر داشت که افزایش کیفیت و مقاومت لوله در برابر عوامل خورنده باعث افزایش قیمت لوله خواهد شد. با این وجود متحمل شدن هزینه اولیه در دراز مدت صرفه اقتصادی دارد.
اگر در مورد تست لوله های فولادی نیاز به اطلاعات بیشتر دارید، خواندن مقاله زیر را از دست ندهید
عوامل ایجاد خوردگی لوله فولادی
لوله فولادی به دو دلیل عمده دچار خوردگی خواهد شد:
- رطوبت: مقاطع فولادی استحکام و مقاومت بی‌نظیری دارند و از آن‌ها استفاده‌های گسترده‌ی در صنایع مختلف خواهد شد. تنها نقطه ضعف بزرگ این مقاطع که استفاده از آن‌ها را با تردید و مشکل همراه می‌سازد، آسیب پذیری در برابر آب است. این مقاطع به قدری در برابر این عامل حساس هستند که حتی نسبت به رطوبت موجود در هوا نیز واکنش نشان می‌دهند. به همین دلیل است که در مناطق جغرافیایی ساحلی که میزان بارندگی زیاد است و آب و هوای شرجی دارد، مقاطع فولادی از جمله لولهها بسیار زودتر و بیشتر دچار خوردگی می‌شوند.
- میکروارگانیسم‌ها: دومین عاملی که موجب خوردگی لوله‌های فولادی خواهد شد، فعالیت میکروارگانیسم‌ها در داخل یا خارج لوله است. این خوردگی که به نام خوردگی میکروبی نیز شناخته می‌شود، با توجه به شرایط محیط ممکن است سرعت کمتری یا بیشتری پیدا کند.
چگونه با خوردگی لوله فولادی مقابله کنیم؟
اولین گام برای مقابله با خوردگی لوله فولادی آشنایی با عوامل ایجاد کننده آن است که در پاراگراف قبلی به صورت مختصر به آن پرداختیم. هر کدام از این عوامل به شیوه‌ی متفاوت موجب ایجاد فرسایش و خوردگی لوله خواهند شد که برای هر نوع از آن راهکارهای در نظر گرفته شده است. در ادامه با انواع خوردگی لوله آشنا خواهیم شد.
مطالعه مقاله زیر به شما کمک می‌کند اطلاعاتی بیشتری درزمینه خوردگی فلزات بدست آورید. لطفا به لینک زیر مراجعه نمایید
انواع خوردگی لوله فولادی
خوردگی یکنواخت:
خوردگی یکنواخت نوعی فرسایش لوله است که به صورت یکسان تمام طول لوله را درگیر کرده و ضخامت آن را به صورت یکنواخت کاهش می‌دهد. عامل ایجاد این نوع خوردگی آندها و کاتدها هستند که با یکدیگر پیل‌های آندی- کاتدی تشکیل داده و منجر به فرسایش لوله خواهند شد.
خوردگی یکنواخت به دلیل اثر گذاری بر ضخامت کل لوله، وزن آن را کاهش می‌دهد که با کنترل‌های منظم و مطابق با زمان‌بندی مشخص می‌توان خیلی زود از آن آگاه شده و مانع از پیشروی بیشتر آن شد.
خوردگی گالوانیکی:
اگر در سیستم لوله کشی علاوه بر لوله فولادی از چندین نوع فلز دیگر استفاده شود که با یکدیگر در تماس هستند، نوعی خوردگی به نام گالوانیکی ایجاد خواهد شد. در این مواقع مقطعی که پتانسیل شیمیایی بیشتری دارد، شروع به فرسایش و خوردگی خواهد کرد که به صورت رسوب خود را نشان می‌دهد.
خوردگی حفره‌ای:
نوعی دیگری از خوردگی لوله فولادی که بر اثر فعالیت میکروارگانیسم‌ها ایجاد می‌شود، خوردگی حفره‌ای است. این نوع فرسایش که خسارات جدی و سنگینی را به لوله و تاسیسات وارد می‌کند، باعث ایجاد سوراخ‌های متعدد در اندازه‌ها و شکل‌های نامنظمی خواهد شد.
خوردگی شکافی:
این نوع خوردگی که به نام خوردگی شیاری نیز شناخته می‌شود، در درزها و نقاط اتصال لوله رخ می‌دهد.
بعد از اینکه با انواع خوردگی لوله فولادی آشنا شدیم، به بررسی راهکارهایی جهت کاهش این معضل خواهیم پرداخت.
بازرگانی آراد آهن، مرجع فروش مقاطع فولادی در ایران، مناسب‌ترین قیمت لوله داربستی به شما مشتریان عزیز ارائه می‌نماید
پوشش پلی اتیلن:
پوشش دهی لوله فولادی با استفاده از روکش پلی اتیلن را شاید بتوان قدیمی‌ترین نوع محافظت از لوله‌های فولادی دانست. این پوشش همانند قیر یک لایه عایق بیرونی در اطراف لوله ایجاد کرده و به این ترتیب از آن در برابر عوامل خورنده محافظت می‌کند.
البته این روش عمر درازی ندارد و به مرور زمان روکش به تدریج از لوله جدا خواهد شد.
پوشش اپوکسی:
پوشش دهی لوله فولادی با استفاده از اپوکسی یکی از کارآمدترین روش‌های کاهش خوردگی است. روکش اپوکسی روی ظاهر لوله اثر می‌گذارد، به همین دلیل از آن به منظور محافظت لولهها در تاسیساتی استفاده می‌شود که رنگ و کدر بودن ظاهر آن مطرح نیست.
برای ایجاد این پوشش می‌توان از اسپری یا غلطک و برس استفاده کرد و تمام سطح لوله را پوشاند.
اگر برای تهیه لوله‌ی فولادی برای پروژه های خود نیاز به اطلاعات بیشتر دارید، مقاله زیر می‌تواند به شما کمک کند:
پوشش آلکید
پوشش آلکید نوعی دیگری از عایق است که می‌تواند لوله فولادی را در برابر عوامل فرسایشی محافظت کند. این پوشش درست مانند اپوکسی توسط اسپری و غلتک سطح لوله را می‌پوشاند و به مدت ۳ تا ۵ سال آن را محافظت می‌کند.
پوشش آلکید در بسیاری از جهات شبیه پوشش اپوکسی است؛ اما، تفاوت‌های عمده‌ای این دو نوع پوشش عبارتند از:
- پوشش اپوکسی دوام و مقاومت بیشتری به لوله می‌بخشد.
- به دلیل مزایای بیشتر، استفاده از پوشش اپوکسی رایج‌تر است.
- آلکید براق اما اپوکسی مات و کدر است.
پوشش ضد زنگ
مواد ضد زنگ بهترین نوع پوشش‌دهی برای لوله‌هایی است که در زیر خاک قرار می‌گیرند و باعث افزایش مقاومت آن‌ها در برابر عوامل فرسایشی خواهد شد.
تمیز نگه داشتن لولهها
یکی از راهکارهای بسیار کم هزینه تمیز کردن لولهها با استفاده از بیوکسیدهاست. با این کار سطح لوله از باکتری‌ها، قارچ‌ها و آلودگی‌ها پاکسازی شده و خطر خوردگی آن کاهش می‌یابد.
ثابت نگه داشتن ساختارها
تغییر سیستم‌های لوله کشی، وارد آوردن ضربات و تکان‌های شدید و… از عواملی هستند که سرعت خوردگی لوله فولادی را به شدت افزایش می‌دهند. هر حرکتی که باعث ایجاد اصطکاک و ساییدگی شود، باعث پخش شدن مواد خورنده در سطح لوله شده و فرسایش آن را به دنبال خواهد داشت.
محافظت از تماس فلز با فلز
هنگامی که دو فلز از دو نوع متفاوت در کنار یکدیگر یا در تماس با هم قرار بگیرند، بین آن‌ها فعل و انفعالاتی رخ می‌دهد که باعث ایجاد خوردگی در فلز فعال‌تر خواهد شد. در این موارد دو فلز با یکدیگر وارد تبادلات الکترونی و واکنش‌های شیمیایی شده که آسیب و خوردگی را به همراه خواهد داشت. پس بهتر است که با ایجاد یک عایق از این تماس جلوگیری کرد. محافظ‌های کاتدی و پدهای ضد خوردگی از نمونه عایق‌هایی هستند که می‌توان از آن‌ها کمک گرفت.
کنترل آب عبوری از لوله
پیش‌تر گفتیم که رطوبت یکی از عوامل اصلی و مهم ایجاد خوردگی لوله فولادی است. پس اگر تاسیسات لوله کشی به منظور انتقال سیالی به غیر از آب مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید برای دور ماندن آن از رطوبت و آب باران و برف تدابیری اندیشید.
اگر لوله کشی به منظور جابه‌جایی آب مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌توان با کنترل عوامل تشدید کننده، خوردگی لوله فولادی را به تعویق انداخت. برای مثال، با کنترل دمای آب و جلوگیری از افزایش آن می‌توان گام موثری در جهت کاهش سرعت خوردگی برداشت. همچنین، با کنترل اکسیژن موجود در آب می‌توان طول عمر لوله را افزایش داد.
بیشتر مطالعه کنید:
جمع بندی
خوردگی لوله فولادی یکی از بزرگترین معضلات و مشکلاتی است که صنایع مختلف با آن روبه‌رو هستند. این خوردگی در اثر عوامل متعددی ایجاد شده که شناخت این عوامل و نوع خوردگی می‌تواند در انتخاب بهترین راهکار به منظور کاهش سرعت فرسایش کمک زیادی کند. در این مقاله ضمن بررسی عوامل ایجادکننده خوردگی و انواع آن با راهکارهای متداولی به منظور جلوگیری و کاهش فرسایش آشنا شدیم؛ اما، فراموش نکنید که بهترین و موثرترین راهکار همیشه پیشگیری است. پس به منظور پیشگیری باید در هنگام خرید به کیفیت لوله فولادی توجه شایانی داشت.
خرید با بهترین قیمت لوله فولادی از مراکزی مانند بازرگانی آرادآهن که کلیه محصولات خود را تنها از تولیدکنندگان معتبر تأمین نموده و آن‌ها را با ضمانت کیفیت عرضه می‌نماید، می‌تواند تجربۀ یک خرید هوشمندانه را به همراه داشته باشد.
