لوله گالوانیزه، همان لوله‌ی فولادی است که توسط لایه ای از فلز روی پوشش داده شده است. دلیل پوشش‌دهی با فلز روی، افزایش مقاومت فولاد در برابر خوردگی و آسیب‌پذیری است. این کار سبب افزایش طول عمر لوله شده و آن را در برابر عوامل خورنده و فرسایشی مقاوم می‌کند. در این مطلب قصد داریم درباره انواع لوله گالوانیزه، ویژگی‌ها و کارخانه‌های معروف تولید کننده آن مطالبی را در اختیارتان قرار دهیم.
لوله گالوانیزه چیست
کلیه فلزاتی که در برابر سایش و خوردگی آسیب پذیر هستند، با استفاده از فلز روی و توسط عمل گالوانیزاسیون پوشش داده می‌شوند. در واقع فلز روی باعث مقاوم شدن فلزات دیگر در برابر عوامل خورنده میشود. به لوله‌های فولادی که با این روش ساخته می‌شوند، لوله گالوانیزه گفته میشود. پس لوله گالوانیزه همان لوله فولادی است که با یک لایه از فلز روی (Zinc) آبکاری شده است. انواع لوله گالوانیزه بیشتر در طول ۶ متری ساخته می‌شوند. از لوله‌های گالوانیزه بیشتر برای خطوط آبرسانی استفاده میشود؛ چرا که این لوله‌ها در برابر املاح و مواد رسوب کننده و همچنین زنگ زدگی مقاومت خوبی دارند. لوله‌های گالوانیزه را بر اساس جنس و نوع فلز به دو دسته آهنی و فولادی تقسیم می‌کنند. در ادامه به بررسی قیمت لوله گالوانیزه و ویژگی‌ها آن اشاره خواهیم داشت.
کاربردهای لوله گالوانیزه
بیشترین کاربرد لوله‌های گالوانیزه انتقال آب و گاز در منازل، گلخانه‌ها و… است. به دلیل این که این لوله‌ها در برابر نفوذ آب، زنگ‌زدگی، مواد شیمیایی و اسید مقاوم هستند، بیشتر از آنها برای انتقال آب و گاز استفاده میشود. البته در مناطقی که تعویض لوله‌ها دیر به دیر انجام میشود، بیشتر از لوله‌های پلاستیکی برای لوله‌کشی منازل و انتقال آب استفاده میشود. چرا که با گذشت زمان زیاد، لوله‌ها دچار پوسته انداختن میشود و باعث تغییر مزه آب می‌شوند. علاوه بر این‌ها، از انواع لوله گالوانیزه برای سازه‌های فلزی، پایه فنس، دکل مخابراتی، حفاظت از کابل برق و شبکه، تخلیه فاضلاب، تصفیه خانه‌ها، سیستم‌های تهویه، سیستم آبیاری مزارع و … استفاده میشود.
انواع لوله گالوانیزه
لوله‌های گالوانیزه را در چند دسته می‌توان تقسیم‌بندی کرد. اگر بخواهیم انواع لوله گالوانیزه را بر اساس روش تولید دسته‌بندی کنیم، به دو دسته سرد و گرم و اگر بخواهیم از نظر وزن آنها را دسته‌بندی کنیم، به سه دسته سبک، متوسط و سنگین تقسیم خواهند شد. لوله گالوانیزه اصفهان از سایزهای ۱/۲ تا ۶ اینچ و در انواع سبک، متوسط و سنگین تولید میشود. به لوله گالوانیزه ای که در کشاورزی و ساخت گلخانه استفاده می شود لوله گالوانیزه گلخانه ای نیز می گویند.
لوله گالوانیزه سرد
در روش تولید لوله گالوانیزه سرد، لوله‌ها را در یک محلول الکترولیت از روی قرار می‌دهند. سپس با استفاده از روش الکترولیز، فلز روی را بر سطح لوله ثابت می‌کنند. این روش باعث ایجاد سطحی مات بر روی لوله میشود. ضخامت روی مورد استفاده در این روش بسیار کم و در حدود ۲۵ میکرون است. به دلیل همین ضخامت کم، از لوله گالوانیزه سرد در مصارف خانگی استفاده بیشتری میشود. علاوه بر این، پوشش ایجاد شده در این روش بسیار سطحی است و در صورت افتادن خراش بر روی سطح، لایه‌های زیرین دچار اکسیداسیون شده که کاهش طول عمر لوله را در پی خواهد داشت. از لوله‌های گالوانیزه که به روش سرد تولید می‌شوند، بیشتر در صنایع خودروسازی، ساخت قطعات، ساخت پیچ و مهره استفاده میشود.
لوله گالوانیزه گرم
در روش تولید لوله گالوانیزه گرم، برای پوشش دهی لوله را درون یک مخزن از مذاب روی قرار می‌دهند. به دلیل دمای بالا در این روش، فلز روی کاملا به درون فلز نفوذ می‌کند. پوشش لوله فولادی با مذاب روی، باعث ایجاد سطحی براق و منعکس کننده خواهد شد. روش تولید گرم نسبت به روش سرد، مزیت‌هایی دارد. از جمله این مزایا می‌توان به استحکام بالاتر و هزینه کمتر اشاره کرد؛ اما در این روش فلز روی بیشتری نسبت به روش سرد استفاده خواهد بود. عمر این لوله‌ها بین ۲۵ الی ۳۰ سال بوده و ضخامت روی گالوانیزه در آن بین ۴۰ تا ۱۲۰ میکرون است. همانطور که مشخص است ضخامت روی در این روش نسبت به روش سرد، بسیار بالاتر است و همین سبب استحکام بیشتر این نوع لوله‌ها میشود. از لوله‌های گالوانیزه که به روش گرم تولید می‌شوند، در ساخت تیر چراغ برق، دکل مخابراتی، لوله‌های آب، گارد ریل جاده و موارد این چنینی استفاده میشود. لوله گالوانیزه اصفهان بیشتر به روش گرم تولید میشود.
لوله گالوانیزه سبک
این لوله‌ها در صنایع مختلفی استفاده می‌شوند و به دلیل قیمت مناسب و ضخامت پایینشان، در ساخت سازه‌های فلزی کاربرد زیادی دارند. این نوع لوله همان لوله مبلی یا سبک است که از طریق گالوانیزاسیون گرم یا تولید می شود. از این نوع لوله بیشتر در ساخت مبل و صندلی، کانکس، دوچرخه و لوازم خانگی استفاده میشود. از مزیت‌های لوله گالوانیزه سبک نسبت به دو نوع دیگر می‌توان به کیفیت سطحی مطلوب، جوش‌پذیری راحت و فرم‌پذیری عالی اشاره کرد.
لوله گالوانیزه متوسط
وزن این نوع لوله‌ها نسبت به لوله‌های سبک، بیشتر است. لوله گالوانیزه متوسط دارای وزن پایین، استحکام بالا و قیمت مناسب می باشد. استفاده از این لوله در صنایع مختلف به خصوص ساخت سازه های فلزی محبوبیت بالایی دارد.
لوله گالوانیزه سنگین
لوله گالوانیزه سنگین یا همان لوله سنگین، از ورق سیاه و طبق استاندارد DIN2440 تولید میشود. از این لوله‌ها بیشتر در صنایع بزرگ مانند ساخت شاسی، داربست، حفاظ، قطعات، انتقال سیالات و… استفاده میشود.
برترین کارخانه های تولید کننده لوله گالوانیزه
کارخانه‌های زیادی در ایران هستند که به عنوان تولید کننده انواع لوله گالوانیزه فعالیت دارند. از جمله کارخانه‌های معروفی که در تولید لوله گالوانیزه و دیگر پروفیل‌ها مشغول به فعالیت هستند، می‌توان به شرکت صنایع هفت الماس، دشتستان راد، تاراز شهرکرد و نورد و لوله سمنان اشاره کرد. لوله گالوانیزه قیمت متفاوتی داشته و بر اساس میزان ضخامت، کارخانه سازنده، ابعاد و… با قیمت‌های مختلفی به بازار عرضه میشود.
مشخصات فنی لوله گالوانیزه
استاندارد مورد نظر برای لوله گالوانیزه، استاندارد DIN2440 است که طبق آن سایز و ضخامت لوله گالوانیزه و دیگر لوله‌های درزدار در آن لحاظ میشود. لوله گالوانیزه معمولا با طول ۶ متر و با قطرهای ۱/۲ تا ۸ اینچ تولید میشود. لوله گالوانیزه در مقایسه با لوله‌هایی که با رنگ پوشش دهی می‌شوند، عمر بیشتری دارند. عمر این لوله‌ها بیش از ۵۰ سال و عمر لوله‌هایی که با رنگ پوشش‌دهی می‌شوند، حدود ۱۱ سال است.
ویژگی‌ها و مزایای لوله گالوانیزه
استفاده از انواع لوله گالوانیزه به جای لوله‌های دیگر، دارای مزیت‌هایی است که در ادامه به شاخص‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد.
- هزینه پایین‌تر: عملیاتی که برای تولید لوله گالوانیزه صورت می‌گیرد، نسبت به روش‌هایی که در تولید لوله ضد خوردگی استفاده میشود دارای هزینه پایین‌تر است. همچنین هزینه‌های تعمیرات و نگهداری این لوله نسبت به سایر روش‌ها کمتر است.
- عمر بالا: لوله‌های گالوانیزه به دلیل مقاومت و استحکام بالایی که دارند، عمر بالایی نیز خواهند داشت. به طور میانگین می‌توان گفت این لوله‌ها در حدود ۲۰ الی ۳۰ سال عمر خواهند کرد.
- دوام پوشش: پوشش این لوله به دلیل ساختار متالورژیکی خاص، از مقاومت خوبی برخوردار است و در برابر عوامل خوردگی و سایش ماندگاری بالایی دارد.
- مقاومت در برابر عوامل طبیعی: لوله گالوانیزه در برابر نفوذ آب، گاز و حتی آتش مقاوم است و به سختی دچار آسیب و خوردگی میشود.
