صنعت ساختمان‌سازی در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی داشته است و بخشی بزرگی از آن را مدیون پیشرفت تکنولوژی و تولید مصالح جدیدی است که امکان ساخت و ساز را به ما می‌دهند. یکی از این مصالح با کاربرد بسیار بالا، میلگرد است که معمولا به منظور افزایش مقاومت بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. بتن‌های بدون میلگرد استحکام بسیار کمی دارند و به کارگیری آن در ساختمان سازی غیر ممکن می‌باشد.
در سال‌های اخیر، تغییرات اقلیمی و فرونشست های فراوان، اهمیت استفاده از مصالح مقاوم در برابر فشارهای محیطی را دوچندان کرده است. میلگردها یکی از اصلی‌ترین مصالحی هستند که این نیاز را برطرف می‌کنند.
افرادی که در صنایع ساختمان سازی فعالیت دارند بهتر است که با انواع میلگرد و کاربردهای آن آشنایی بیشتری داشته باشند. در ضمن افرادی که در زمینه‌های دیگر نیز فعالیت دارند نیز با شناخت انواع میلگرد میتوانند تصمیم گیری دقیق تری در راستای انتخاب و خرید این محصولات داشته باشند. در ادامه متخصصین ما در سایت آراد آهن اطلاعات مفیدی را در خصوص میلگرد با شما در میان خواهند گذاشت.
آشنایی با میلگرد و کاربرد آن
قبل از اینکه سراغ معرفی انواع میلگرد و کاربردهای آن برویم، بهتر است که ابتدا اطلاعات پایه‌ای را در مورد این محصولات با شما در میان بگذاریم. میلگرد به نوعی از میله فولادی می‌گویند که بسته به نیاز بازار و بر اساس استاندارد‌های مختلف، در سطح مقطع‌های گوناگونی تولید می‌شوند. این سطح مقطع‌ها شامل دایره‌ای، مربعی و حتی شکل‌های خاص برای کاربردهای صنعتی خاص می‌باشند.
معمولا بتن بدون میلگرد استحکام چرخشی، کششی و خمشی پایینی دارد. استفاده از میلگرد می‌تواند این نقاط ضعف را پوشش دهد، از همین رو استفاده از میلگرد باعث می‌شود که ساختمان‌ها در برابر زلزله مقاومت بالاتری از خود نشان دهند و بتن تا حد امکان در برابر شکستن و ترک خوردگی مقاومت پیدا کند.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های میلگردهای مدرن، مقاومت در برابر خوردگی است که با پوشش‌های محافظ یا استفاده از آلیاژهای خاص تأمین می‌شوند.
برای تقویت بتن در شرایط مختلف و بسته به نیاز از انواع میلگرد استفاده می‌شود. این محصولات میتوانند در قطرهای مختلف باشند. استفاده از مواد اولیه با عیارهای متفاوت برای تولید میلگرد باعث تغییر ویژگی‌های فیزیکی آن خواهد شد. زمانی که در ساختمان‌ها قصد احداث ستون را دارند، به هیچ عنوان نمی‌توانند فقط از بتن استفاده کنند. چرا که ستون یا سایر سازه‌های بتنی عمودی برای اینکه استوار بودن خود را حفظ کنند نیاز به میلگردهایی دارند که توسط طراحان و متخصصان سازه انتخاب شده باشد.
معرفی انواع میلگرد
استفاده از میلگرد از حدود سال ۱۸۰۰ میلادی بیشتر مورد توجه قرار گرفت، در این سال‌ها فردی به نام جوزف لوئیس فهمید که با اضافه کردن میله‌های نازک به یک قطعه بتنی مقاومت آن در برابر نیروهای کششی به مقدار قابل توجهی افزایش خواهد یافت. بعد از آن استفاده از این میله‌ها برای تولید بتن و به طور کلی در ساختمان سازی افزایش یافت.
بعد از افزایش میزان تقاضای بازار، صنعت تولید میلگرد کم‌کم فعالیت خود را شروع کرد و استفاده از انواع میلگرد در ساختمان‌ها بیشتر دیده می‌شد. در طول سال‌ها و بسته به نیاز، افراد زیادی اقدام به تعیین استانداردهایی کردند که طبق آنها می‌توانستند استفاده موثرتری از انواع میلگرد داشته باشند. همچنین با پیشرفت صنعت تولید آهن آلات شاهد این بودیم که نمونه‌های مختلفی از میلگرد که در شرایط مختلف کاربرد داشتند، وارد بازار شدند. این روزها صنعت میلگرد در حال پیشرفت می‌باشد و برای صنایع مختلف مانند ساختمان سازی به انواع مختلف این محصولات نیاز است که در ادامه آنها را خدمت شما معرفی می‌کنیم.
انواع میلگرد براساس میزان مقاومت
به طور کلی انواع میلگرد از نظر مقاومت را می‌توان به ۶ دسته تقسیم بندی کرد که عبارتند از: فولاد ضد زنگ، فایبرگلاس لیمر، گالوانیزه، اپوکسی پوشش داده شده، فولاد کربن و اروپایی. در ادامه توضیحات کوتاهی را در خصوص آنها با شما در میان میگذاریم:
- میلگرد فولاد ضد زنگ
مقاومت این نوع میلگرد نسبت به سایر انواع این محصولات بسیار بالاتر است و به همین دلیل قیمت بالاتری هم دارند. میلگردهای ضد زنگ به دلیل مقاومت بالای خود در پروژه‌های دریایی و محیط‌های بسیار مرطوب کاربرد دارند ، البته قابلیت شکل پذیری آنها نیز یکی دیگر از مزایای میلگرد فولاد ضد زنگ می‌باشد.
- فایبرگلاس پلیمر (GFRP)
میلگرد فایبرگلاس پلیمر (Glass Fiber Reinforced Polymer) یک انتخاب مدرن و نوآورانه برای پروژه‌هایی است که نیاز به مقاومتی بالا در برابر زنگ‌زدگی دارند.
فایبرگلاس پلیمر شباهت بالایی با فیبر کربن دارد و می‌تواند کمک زیادی به تقویت بتن بکند. این محصولات که قیمت بالاتری نسبت به انواع میلگرد معمولی دارند، در برابر زنگ زدگی مقاوم‌تر هستند و وزن کمتری دارند. البته مقاومت آنها در برابر خم شدن پایین می‌باشد.
یکی از کاربردهای ویژه این نوع میلگرد در ساخت پل‌ها و سازه‌های در معرض مواد شیمیایی است.
این محصولات ۴۰ برابر بیشتر از فولاد کربن دار در برابر زنگ زدگی مقاوم هستند و از این رو دوام بالایی خواهند داشت. میلگردهای گالوانیزه گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌هایی با طول عمر بالا هستند.
- میلگرد اپوکسی پوشش داده شده
این میلگردها از جنس فولاد کربن می‌باشند و سطح روی آنها را با اپوکسی پوشانده‌اند. این باعث می شود تا دوام و ماندگاری آنها در محیط‌های مرطوب افزایش یابد. البته در نظر داشته باشید که این پوشش بسیار ظریف است و در اثر ضربه یا هرگونه آسیب از بین خواهد رفت. استفاده از میلگردهای اپوکسی در سازه‌های پل و تونل‌ها رایج است .
- میلگرد فولاد کربن
این محصولات را بعضا با نام میلگرد سیاه نیز می‌شناسند و از پرکاربردترین انواع میلگرد محسوب می‌شود. البته این محصولات در برابر زنگ زدگی مقاومت مناسبی ندارند و به همین دلیل از آنها در محیط‌های مرطوب نباید استفاده کرد.
قابل ذکر است که از میلگرد فولاد کربن بیشتر در پروژه‌های اقتصادی استفاده می‌شود .
- میلگرد اروپایی
برای ساخت این نوع میلگرد از منگنز استفاده شده و استفاده از آنها بسیار ساده خواهد بود. البته نباید از آنها در مکان‌هایی که امکان وقوع سیل و زلزله بالاست استفاده کرد. این میلگردها به دلیل انعطاف‌پذیری بالا در سازه‌های غیرساختمانی کاربرد دارند.
انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری
به طور کلی انواع میلگرد را از نظر شکل ظاهری در چهار دسته آجدار، ساده و کلاف تولید و به بازار عرضه می‌کنند. هر کدام از این محصولات مزایا و معایب خود را دارد. به همین دلیل قبل از اقدام به انتخاب و خرید آنها باید حتما از قبل اطلاعات مناسبی در خصوص آنها داشته باشید
میلگرد آجدار به دلیل شکل ظاهری خود مقاومت بیشتری در برابر شکستن و خم شدن دارد. از همین رو بیشترین استفاده را در ساختمان سازی و به خصوص سازه‌های بتنی دارد. میلگرد آجدار در طراحی دیوارهای برشی و فنداسیون‌های پیچیده کاربرد دارد.
- میلگرد ساده
یکی دیگر از انواع میلگرد که سطح آن کاملا صاف است، میلگرد ساده می‌باشد. این میلگردها کاربرد بالایی در صنعت و ساختمان سازی دارند. به کارگیری این محصولات در بتن باعث می‌شود که سازه به مرور زمان دچار جمع شدگی نگردد. همچنین از ترک خوردگی سازه بتنی به شکل قابل توجهی جلوگیری می‌کند. این محصولات به سادگی خم می‌شوند و برشکاری آنها نیز بسیار ساده خواهد بود، به همین دلیل کاربرد فراوانی دارند.
- میلگرد کلاف
این محصولات نیز بیشتر به صورت آجدار در بازار دیده می‌شوند. میلگرد های کلاف در صنایع مختلف به خصوص ساختمان سازی کاربرد گسترده‌ای دارند. قابلیت شکل پذیری آنها اجازه می‌دهد تا بتوان از میلگرد کلاف برای سازه‌های پیچیده نیز استفاده کرد.
- میلگرد آجدار پیچیده
میلگرد آجدار پیچیده ترکیبی از میلگرد آجدار و کلاف است که به دلیل پیچیدگی ظاهری خود برای پروژه‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جدول مقایسه ویژگی ها و مزایا- معایب انواع میلگرد
| نوع میلگرد | ویژگی بارز | کاربرد اصلی | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|
| ساده | سطح صاف و بدون آج | پروژه‌های موقت و صنعتی | قیمت اقتصادی، سهولت در حمل | چسبندگی کم با بتن |
| آجدار | شیارهای منظم روی سطح | سازه‌های بتنی و اسکلت ساختمان | استحکام بالا، پیوند قوی با بتن | هزینه بالاتر |
| کلاف | انعطاف‌پذیری بالا | پروژه‌های کوچک و ظریف | سهولت در انبارداری | محدودیت در کاربرد پروژه‌های بزرگ |
| آجدار پیچیده | آج‌های مارپیچی یا پیچیده | پروژه‌های خاص و صنعتی | مقاومت برشی بالا | هزینه تولید بالا |
نتیجه گیری کلی :
انتخاب نوع میلگرد مناسب برای هر پروژه، تأثیر قابل‌توجهی بر دوام و کارایی سازه خواهد داشت. میلگردهای ساده برای پروژه‌های کم‌هزینه و غیرسازه‌ای مناسب هستند، در حالی که میلگردهای آجدار به دلیل استحکام و پیوند قوی با بتن، گزینه‌ای ایده‌آل برای ساخت و سازهای مقاوم در برابر زلزله و نیروهای خارجی به شمار می‌روند. میلگرد کلاف و آجدار پیچیده نیز برای پروژه‌های خاص و کاربردهای صنعتی طراحی شده‌اند. با شناخت دقیق انواع میلگرد و توجه به نیازهای پروژه، می‌توان انتخابی بهینه و اقتصادی داشت.
سوالات متداول
۱.میلگرد چیست و چرا در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌شود؟
میلگرد ، میله‌ای فولادی است که برای افزایش مقاومت بتن و جلوگیری از شکستن و ترک خوردگی آن در ساخت و ساز استفاده می‌شود.
۲. چه تفاوت‌هایی بین انواع میلگردها وجود دارد؟
انواع میلگردها بر اساس مقاومت به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند، مانند فولاد ضد زنگ، فایبرگلاس پلیمر، گالوانیزه و فولاد کربن، که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
۳. میلگردهای آجدار چه مزیتی دارند؟
میلگردهای آجدار به دلیل شکل ظاهری خاص خود مقاومت بیشتری در برابر شکستن و خم شدن دارند و برای سازه‌های بتنی به ویژه دیوارهای برشی و فنداسیون‌ها مناسب هستند.
۴. میلگردهای کلاف در چه نوع پروژه‌هایی استفاده می‌شوند؟
میلگردهای کلاف به دلیل قابلیت شکل‌پذیری بالا در صنایع مختلف و پروژه‌های پیچیده کاربرد دارند و معمولاً به صورت آجدار استفاده می‌شوند.
۵. چرا استفاده از میلگردهای فولاد ضد زنگ در پروژه‌های دریایی و مرطوب توصیه می‌شود؟
میلگردهای فولاد ضد زنگ به دلیل مقاومت بالای خود در برابر خوردگی و محیط‌های مرطوب، گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌های دریایی و مناطق با رطوبت بالا هستند.
